EU eens over strafstelsel voor mensenrechtenschenders
De Europese Unie krijgt een strafsysteem voor mensenrechtenschenders. Personen, organisaties en landen die zich daaraan bezondigen kunnen voortaan alle worden aangepakt. Het maakt niet uit waar ze zich hebben misdragen.
Van personen en organisaties die de mensenrechten schenden, kan de EU met het nieuwe sanctiestelsel de tegoeden bevriezen. Europeanen mogen verder niet langer geld aan hen overmaken. En de eersten kunnen ook een reisverbod krijgen.
Het nieuwe strafsysteem, waar Nederland al jaren op aandringt, werd maandag door de buitenlandministers van de EU aangenomen. Het is bekend geworden als de Europese Magnitski-wet. Maar de EU wil die naam, die verwijst naar soortgelijke Amerikaanse wetgeving ter nagedachtenis aan een Russische advocaat en klokkenluider die in zijn Moskouse cel stierf, niet gebruiken. Dat zou de indruk kunnen wekken dat zij alleen Rusland op de korrel neemt.
Minister Stef Blok spreekt van „een bijzondere dag” en „echt een mijlpaal”. Hij is niet alleen trots dat de EU nu krachtiger kan optreden tegen wandaden, maar ook dat „het voor Europese begrippen ook echt snel is gegaan”.
De sancties zijn bedoeld voor ernstige wandaden als volkerenmoord, misdaden tegen de menselijkheid, marteling, slavernij, executies zonder dat er een rechter aan te pas komt en het willekeurig oppakken en opsluiten van mensen. Maar de EU kan ze ook in stelling brengen als de vergrijpen wijdverbreid of stelselmatig zijn. Tot dusver kan de EU mensenrechtenschenders niet individueel aanpakken, maar alleen in het kader van sancties tegen een heel land.
Mensenrechtenschenders gaan de gevolgen voelen waar het pijn doet, zegt de Nederlandse mensenrechtenambassadeur Bahia Tahzib-Lie. „Dit instrument versterkt het vermogen van de EU om op mensenrechtenschendingen te reageren en ze te voorkomen, waar ze ook plaatsgrijpen”, zeggen zij en vijf Europese collega’s.
In de Tweede Kamer gingen aanvankelijk stemmen op om een ‘Nederlandse Magnitski-wet’ in te voeren. Maar het kabinet wilde dat liever met alle EU-landen samen doen. Voorvechters CDA en D66 zijn opgetogen dat dat is gelukt.
De ministers gaan nu kijken wie als eersten in aanmerking komen voor de nieuwe mensenrechtensancties. In de eerste maanden van het jaar worden ze voor het eerst in stelling gebracht, verwachten ingewijden.
