PBL: Forse toename leegstand winkels in binnensteden
De effecten van de coronamaatregelen zorgen de komende paar jaar voor een forse toename in de winkelleegstand in binnensteden, voorspelt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). De leegstand zal in 2022 toenemen met 40 procent. De horeca zal deze leegstand niet kunnen opvullen, denkt het PBL.
Het PBL analyseerde met onderzoeksbureau Locatus 53 grote en kleinere binnensteden en keek naar het aantal winkels en de grootte ervan. De coronapandemie legt volgens het PBL „ongekende druk” op het aantal bezoekers in binnensteden, dat nog niet op het niveau van voor de pandemie is. Minder bezoekers betekent voor ondernemers minder inkomsten en dus meer ontslagen. Dat treft jongeren en lager opgeleiden „onevenredig” veel, aldus het PBL.
Daarnaast treft de coronapandemie ook de gemeentelijke inkomsten, waar het geld voor transformeren van gebieden vandaan komt. De gemeenten krijgen sinds de coronapandemie minder toeristen- en parkeerbelasting binnen en hebben hogere uitgaven door de coronasteunmaatregelen.
De impact van de coronacrisis zal per binnenstad variëren maar de grotere binnensteden krijgen naar verwachting de hardste klappen. In Amsterdam stijgt de winkelleegstand naar verwachting het meest, daarna volgen Groningen, Delft en Haarlem. Dat komt volgens het instituut omdat er normaal gesproken veel toeristen en dagjesmensen komen die door de virusuitbraak nu wegblijven. Deze steden zullen naar verwachting wel makkelijker herstellen dan de kleinere binnensteden, denkt het PBL. Op de langere termijn zijn er wel zorgen over kleinere binnensteden zoals Heerlen en Assen omdat de coronacrisis de problemen die er al waren verergert. Dit soort gemeenten pakken aanwezige problemen al wel aan, ziet het PBL, maar „op langere termijn blijft de situatie onduidelijk”.
Uiteindelijk komen de Nederlandse binnensteden de coronapandemie wel door, denkt het PBL. Na eerdere crises hebben binnensteden zich aangepast door bijvoorbeeld winkels te vervangen door horeca. Maar het PBL raadt een „overhaaste herinrichting” af, en raadt binnensteden aan de situatie nauwlettend in de gaten te houden en per locatie te kijken wat nodig is.
Het PBL ziet daarnaast dat de landelijke trend dat meer mensen in binnensteden zijn gaan wonen zich heeft doorgezet. Dat was het gevolg van winkelpanden die de afgelopen jaren werden omgevormd tot woonruimte. Of de coronapandemie die trend verder versterkt, is onduidelijk.