Nieuwe verkiezingen bijzonder slecht voor Israël
Het lijkt erop dat de Israëliërs binnen afzienbare tijd opnieuw naar de stembus mogen, nadat het parlement woensdag in eerste lezing een wetsvoorstel tot ontbinding van de volksvertegenwoordiging steunde. Dat zouden dan de vierde verkiezingen binnen twee jaar worden. Dat is niet alleen bijzonder slecht voor een land dat in een diepe crisis verkeert, maar geeft ook te denken over de motieven van de hoofdrolspeler in deze politieke klucht.
Ogenschijnlijk kunnen de coalitiepartijen Likud van premier Benjamin Netanyahu en Blauw-Wit van defensieminister Benny Gantz het niet over de begroting voor het nieuwe jaar eens worden. Dat kan in het beste politieke huwelijk gebeuren. Het staatsbudget is immers bij uitstek een middel om beleid uit te zetten en vormt doorgaans de inzet van stevige onderhandelingen.
In dit geval steekt er echter veel meer achter de onenigheid tussen de Israëlische regeringspartners. In het coalitieakkoord was afgesproken dat er een overeenkomst over een tweejarige begroting zou worden gesloten. Die zou dan ook nog van kracht zijn als Gantz eind dit jaar het roulerend premierschap overneemt. Daarmee zou Netanyahu een belangrijk politiek drukmiddel kwijt zijn. En dus probeert hij de onderhandelingen te vertragen, in elk geval tot na de deadline van 23 december.
Het gaat Netanyahu echter nog niet zozeer om de begroting als zodanig. Hij zoekt naarstig naar een manier om aan de macht te blijven en het stokje van het premierschap niet te hoeven overgeven. Dat is precies in lijn met wat analisten al voorspelden toen Likud en Blauw-Wit eerder dit jaar een eenheidsregering vormden en overeenkwamen dat Gantz en Netanyahu afwisselend de functie van minister-president zouden bekleden.
Als er inderdaad nieuwe verkiezingen komen –vermoedelijk tussen maart en juni volgend jaar– dan blijft Netanyahu in elk geval premier tot er een nieuwe regering aantreedt. Die tijd kan hij benutten om een rechtse coalitie te vormen. Daarmee komt een van zijn belangrijkste doelen een stap dichterbij: een wet die hem als minister-president immuniteit van rechtsvervolging verleent. Dat zou hem een mogelijke veroordeling besparen in de corruptiezaken die tegen hem lopen.
Intussen wordt dit politieke spel over de ruggen van de Israëlische burgers gespeeld. Met een miljoen werklozen en een haperende economie als gevolg van de coronacrisis, is deugdelijke leiding van het land meer dan ooit nodig. Het afgelopen halfjaar is daar nauwelijks sprake van geweest. En het einde van deze impasse is bepaald nog niet in zicht.
De afgelopen drie verkiezingen hebben laten zien dat een gang naar de stembus weinig oplost, zolang die vooral om personen draait. De huidige gang van zaken biedt weinig hoop dat het dit keer anders zal zijn.
