De provincie wil voorkomen dat de knobbelzwanen door begrazing veel schade aanrichten aan landbouwgewassen. Als wegjagen niet lukt, mogen ze worden afgeschoten. De stichtingen Fauna4life, Animal Rights, Dierenradar en de Faunabescherming vinden dat nog helemaal niet duidelijk is dat de knobbelzwanen daadwerkelijk zoveel schade veroorzaken. De rechter is het daarmee eens. Hij vindt „dat er onvoldoende en te grofmazig inzicht is gegeven in de schadehistorie”.

De knobbelzwaan is een beschermde vogelsoort die niet mag worden gedood. Vanuit de Europese Vogelrichtlijn zijn er zware eisen om van dit verbod af te wijken, stelt de rechter. Hij noemt het belang van de provincie om landbouwschade in de komende wintermaanden te voorkomen onvoldoende. De rechter verwacht een „nauwkeurige en treffende motivering” van de provincie.

De knobbelzwaan komt vaak voor in groepen met andere beschermde soorten. De stichtingen zijn bang dat bij de jagers verwarring ontstaat, waardoor ook de kleine zwaan en de wilde zwaan worden verstoord of gedood. Maar volgens de rechter kan dat in deze procedure geen rol spelen, omdat die alleen gaat over de knobbelzwaan. De provincie hoeft daarom niet te kijken naar de gevolgen voor de kleine zwaan en de wilde zwaan.

De dierenrechtenorganisaties zijn blij met het besluit van de rechter, want het verlenen van de ontheffing „rammelde aan alle kanten”. Ze vinden dat de provincie eventuele schade die de zwanen aan landbouwgewassen aanrichten kan voorkomen door preventieve middelen in te zetten. „De provincie is verantwoordelijk voor de bescherming van alle inheemse soorten in haar provincie”, zegt Jessica Smit van Animal Rights. „Als niemand naar de rechter stapt, krijgen onschuldige dieren zonder protest de kogel.”

De provincie Utrecht kan nog niet inhoudelijk reageren op het tijdelijke verbod. „De provincie Utrecht zal de uitspraak van de voorzieningenrechter zeer zorgvuldig bestuderen”, zegt de woordvoerder van gedeputeerde Hanke Bruins Slot van Natuur en Landbouw.