In interviews wordt vaak de vraag gesteld van wie de betrokkene het meest heeft geleerd. Soms is dat een wijs familielid dat op het juiste moment met de juiste woorden kwam, maar het kan ook die ene leerkracht zijn die iets in je zag terwijl anderen niet verder keken dan de buitenkant en je slechts beschouwden als een lastpak.

In mijn geval waren het meestal wildvreemden die soms niet eens rechtstreeks het woord tot me richtten en over iets spraken dat op dat punt in mijn leven nog helemaal niet relevant was of nog ver buiten bereik lag. Toch lijk je als mens soms haarfijn aan te voelen dat iets wáár is en het waard om te worden onthouden. Zo laten voorbijgangers soms zonder het zelf te beseffen een onuitwisbare indruk achter.

Tuinset

Toen ik als twintiger net was afgestudeerd, hoorde ik op een verjaardag het verhaal aan van een man die een huis had gekocht dat eigenlijk veel te duur was. In geuren en kleuren vertelde hij hoe hij op een goedkoop plastic tuinset in de woonkamer zat terwijl de tuin er nog als een grote woestenij bij lag. Wat mij bijbleef was zijn uitspraak dat hij na het in ontvangst nemen van de sleutel tastte in een schatkist die tot op de bodem leeg was.

Hij vertelde dat breed lachend met de toevoeging dat dit helemaal niet bezwaarlijk was, omdat het slechts ging om een tijdelijke situatie. Dat heeft bij mij het besef doen ontstaan dat je als mens tijdens je leven altijd weer bij nul kunt beginnen, of je dat nu letterlijk neemt of niet. Het gaat om het bijbehorende vertrouwen dat het uiteindelijk weer goed komt, misschien wel omdat je dat eerder zelf al eens hebt mogen ervaren.

Allerlaatste cent

Zelf ben ik tot tweemaal toe helemaal opnieuw begonnen met sparen na mijn allerlaatste cent te hebben uitgegeven. De eerste keer was in de jaren negentig toen ik een vakantiehuisje kocht. De tweede keer is nog niet zo lang geleden; toen ik een aan de achtertuin grenzend perceel kocht. Om dat stuk grond contant af te kunnen rekenen moest elke spaarpot die er maar te vinden was ondersteboven worden gekeerd, waarna die spreekwoordelijke schatkist ook echt helemaal leeg was.

Leren sparen

Je kunt daaruit een aantal conclusies trekken, al was het alleen maar dat je heel goed leert sparen door af en toe je totale spaarsaldo aan te spreken. Na afloop is het immers zaak om de tekorten snel weer aan te vullen, te beginnen met een potje voor onvoorziene uitgaven. Het komt namelijk altijd wel een keer voor dat er een wasmachine kapot gaat of dat er een dure reparatie moet plaatsvinden.

Wie alleen maar spaart, dut automatisch ook een beetje in, terwijl je juist het meeste bereikt in het leven door af en toe een weloverwogen risico te nemen en een grote stap te zetten. Wil je daar een levensles uit kunnen trekken, dan is wel deze: het inzetten van je volledige spaartegoed voor het vervullen van een langgekoesterde droom of ambitie schud je weer even helemaal wakker en zet je op scherp.

De auteur is publicist. Voor eerdere columns zie rd.nl/hormann. Reageren? hormann@refdag.nl