Het Mauritshuis in Den Haag herbergt een fraaie collectie kunstwerken uit voorbije eeuwen. De verzameling Hollandse meesters uit de zeventiende eeuw –Rembrandt, Vermeer, Potter, Fabricius, Steen– is befaamd.

Nu het vanwege corona een stuk lastiger is geworden om een museum te bezoeken, biedt het Mauritshuis kunstliefhebbers, waar ze zich ter wereld ook bevinden, de mogelijkheid om achter de laptop of met de smartphone virtueel door het museum te dwalen en de schilderijen te bekijken. Een beetje op de manier zoals Google Streetview werkt, maar dan met de mogelijkheid om tot in detail in te zoomen op de omgeving. Een primeur.

De foto’s van het museum en de schilderijen zijn tijdens de eerste lockdown in het voorjaar gemaakt met 360 gradencamera’s. Dat proces nam twee dagen in beslag. Om de hoogstaande en haarscherpe beelden te kunnen vormen, heeft het Spaanse bedrijf Madpixel talloze kleine foto’s geschoten.

„Elke centimeter, elk plint en elke wandbespanning van de zalen is in beeld gebracht door een digitaliseringsrobot, de Madpixel ROB”, zegt directeur Martine Gosselink. „Die robot koos de resolutie die nodig was voor elk kunstwerk. Hoe groter het schilderij, hoe hoger de resolutie moest zijn om de beste ‘zoomervaring’ op millimeterniveau te krijgen.”

Door middel van 360 gradenfotografie in gigapixelformaat kunnen bezoekers alle museumzalen van het Mauritshuis in extreem hoge resolutie en tot in de kleinste details bekijken. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de beroemde oorbel die het ”Meisje met de parel” van Vermeer draagt, zo ver uit te vergroten dat hij het hele scherm vult. Dan wordt pas echt goed zichtbaar dat de kunstenaar met slechts twee penseelstreken de illusie van een glanzende parel wist op te roepen.

Infrarood

Verder zijn 36 meesterwerken uit de collectie apart te bewonderen, waaronder de drie Vermeers, vier Rembrandts, drie Jan Steens, ”Het puttertje” van Fabritius en ”De stier” van Potter, allemaal voorzien van verhalen die de bezoeker meenemen in het kunstwerk en wijzen op verborgen details.

Bij sommige schilderijen is het mogelijk te schakelen tussen het normale beeld en infrarood-beelden van de onderliggende tekening. Op deze manier kan de bezoeker de aanpassingen ontdekken die de schilders tijdens het werk hebben doorgevoerd. Bijvoorbeeld bij ”Het aardse paradijs met de zondeval van Adam en Eva” (circa 1615) van Rubens en Brueghel. In de ondertekening zijn twee honden te zien die uiteindelijk een andere plek kregen.

Bijzonder is het schilderij ”Apelles schildert Campaspe”, omstreeks 1630 gemaakt door Willem van Haecht. Hierop zijn allerlei andere schilderijen weergegeven – bestaande Vlaamse, Duitse en Italiaanse kunstwerken. Deze kunnen apart worden aangeklikt en vergroot, hoewel ze in de meeste gevallen ergens elders op de wereld hangen. Een museum in een museum dus.

Het aardige van de 360 gradenfotografie is dat onlinebezoekers ook andere interessante zaken in het Mauritshuis goed kunnen bekijken. De lijsten om de schilderijen bijvoorbeeld. Zoals die om het portret van Michiel de Ruyter dat is geschilderd door Ferdinand Bol. De originele, 17e-eeuwse lijst is een vergulde trofeeënlijst met een schitterende verzameling trommels, vaandels, kanonnen en kruitvaten. Midden boven staat De Ruyters familiewapen. Interessant om eens op in te zoomen.

Plafond

Verder omhoog kijken kan ook. Het plafond van de trapzaal is in 1987 in opdracht van de Staat der Nederlanden beschilderd door Ger Lataster (1920-2012). ”Icarus Atlanticus: Allegorie op de ijdelheid van de mens” is het enige moderne schilderij in het Mauritshuis.

Komen de mensen nog wel naar het Mauritshuis als de mogelijkheden op termijn weer worden verruimd? Directeur Gosselink is daar niet bang voor: „Er gaat uiteindelijk niets boven het zien van echte kunstwerken. Maar dit is een prachtig alternatief voor wie om wat voor reden niet naar het museum kan komen.”

De virtuele tour in 360 graden is beschikbaar via de website van het Mauritshuis of via de Second Canvas Mauritshuis app.

>>mauritshuis.nl