Rutte: niet bang zijn voor onenigheid in ‘vriendenclub’ EU
De EU moet niet bang zijn als de leden het een keer even niet eens zijn. „Dat kan in een vriendenclub”, zei premier Mark Rutte na afloop van een videoconferentie van de 27 EU-leiders onder wie de Hongaarse premier Viktor Orban en de Pool Mateusz Morawiecki. Die hebben de door de coronacrisis getroffen unie in een nieuwe crisis geworpen door een veto uit te spreken tegen de meerjarenbegroting en het herstelfonds dat de economische klappen door corona moet helpen opvangen.
Het woord vrienden moet niet letterlijk worden genomen, haastte de premier toe te lichten. „Wij komen niet bij elkaar op de verjaardag”. Maar volgens Rutte zijn de twee Oost-Europese leiders, die steun krijgen van hun Sloveense ambtsgenoot Janez Janša, nu „aan zet” om het probleem op te lossen. „De unie werkt niet zo dat je je coronasigaar kunt uitdrukken en dan gaat wachten tot de rest de gebraden kippetjes bij je laat binnen vliegen”.
De 27 besteedden nauwelijks 20 minuten aan het onderwerp. De drie dwarsliggers mochten hun positie toelichten en „we hebben open uitgesproken dat er inderdaad een probleem is, een serieus probleem.” Maar het is „hun probleem om op te lossen, niet het mijne”, vindt Rutte. De zaak wordt nu vooral overgelaten aan de Duitsers die tijdelijk EU-voorzitter zijn.
Boedapest en Warschau blokkeren de meerjarenbegroting vanwege eisen die het Europees Parlement en de andere 24 lidstaten stellen aan handhaving van de rechtstaat in ruil voor EU-subsidies.
EU-president Charles Michel had de regeringsleiders vooraf op het hart gedrukt de vergadering niet uit de hand te laten lopen. Hij vond het video-overleg niet de juiste vorm voor „zo’n ingewikkelde kwestie”. Na afloop benadrukte Michel het belang om de eenheid te bewaren en zo snel mogelijk een voor iedereen aanvaardbare oplossing te vinden. „Dit financiële pakket is essentieel voor ons economische herstel.”