„Internet vraagt om vermaning”
Nederlanders lopen wereldwijd voorop als het gaat om het gebruik van internet, meldt het Sociaal en Cultureel Planbureau. Dat is op zich niet iets om bang van te worden, vindt ir. Henk Kievit. „Mits we het hoofd erbij houden. De gereformeerde gezindte gaat nu met een bepaalde gretigheid met ict om. Dat heeft wél bedenkelijke kanten.”
Het staat ergens halverwege het hoofdstuk dat het SCP heeft gewijd aan informatie- en communicatietechnologie: „Ooit was er een wereld zonder wereldwijd web.” Ooit. Dat lijkt inderdaad lang geleden. Driekwart van de bevolking heeft vandaag de dag thuis toegang tot internet, meer dan 60 procent van de werkenden en van de scholieren en studenten maakt gebruik van een computer, meer dan de helft van de internetters heeft de beschikking over een -snelle- breedbandaansluiting, het aantal Nederlanders dat een mobiele telefoon bezit, staat bijna gelijk aan de totale bevolkingsomvang.
„Pas tien jaar geleden kocht ik mijn eerste mobieltje”, weet Kievit -hij is al jaren actief in de ict-sector- nog. Sinds die tijd komen de ontwikkelingen „knalhard op ons af.” De conclusie in het SCP-rapport dat internettechnologie de kloof tussen verschillende groepen in de maatschappij groter maakt, kan Kievit niet zo meemaken, al onderschrijft hij de aanbeveling om te komen tot meer media-educatie wel. „Maar zonder ict zou de kwaliteit van het leven minder zijn? Dat vind ik onzin. Het SCP redeneert vanuit het gelijkheidsdenken. Waarom moet alles en iedereen hetzelfde zijn? Er zijn altijd sociale lagen in de samenleving geweest. Gelukkig wel.”
Het valt Kievit op dat het SCP nauwelijks ingaat op toekomstige ontwikkelingen rond ict. „Ik lees niets over nanotechnologie, bijvoorbeeld. Vaststaat dat ict, en dat is veel meer dan internet alleen, een steeds grotere invloed zal krijgen.” De angst dat dit uiteindelijk resulteert in Big Brother-achtige toestanden -waarbij zaken zoals privacy en persoonlijk contact ondergeschikt zijn gemaakt aan techniek- deelt hij weer niet. „Daar ben ik nuchter in. Ik bepaal gelukkig zelf wel of ik mijn mobiele telefoon of pc aanzet of niet.”
Wat Kievit trof, was het op één lijn zetten van de begrippen informatietechnologie en media. „Dat is nieuw voor mij. Maar het geeft wel aan hoe alles wordt geïntegreerd. KPN lanceerde onlangs de digitale televisie. Vroeger moest je bij wijze van spreken de tv achter de bank verstoppen als er huisbezoek kwam. Nu hoef je niets te verstoppen, want de settop-box die tv op de pc mogelijk maakt, is maar een heel klein kastje.”
De gevaren van internet zijn voor Kievit evident. „De conclusies van al die verschenen kerkelijke rapporten deel ik. Daarin worden de juiste gevaren gesignaleerd.” Waar het om oplossingen gaat, haakt Kievit af. „We kunnen alles verbieden, maar dat heeft bitter weinig opgeleverd. Wat dat betreft is de discussie over tv-bezit al niet goed geweest. Vervolgens krijgen we de pc-discussie individueel op ons bordje, terwijl we geen antwoorden hebben.”
Kievit ziet daar graag verandering in komen. „Als ik in de studentengidsen kijk van onder ons bekende studentenverenigingen, dan valt het me op hoe weinig Kliksafe- en Filternet-abonnees daartussen zitten. Dat kan twee dingen betekenen: er is sprake van weinig bewustwording of studenten willen per se niet voor oubollig worden aangezien.”
Nog meer kerkelijke rapporten over de kwalijke kanten van ict-ontwikkelingen vormen het passende antwoord ook niet, is Kievits stellige overtuiging. „Ik heb de kerkelijke leiders in gereformeerde gezindte hoog staan, begrijp me goed. Ict richt zich in veel gevallen rechtstreeks tot de zintuigen. Bunyan spreekt in zijn Christenreis niet voor niets over de Oog- en de Oorpoort. Maar het zou me veel waard zijn als de instituties in onze samenleving -dat zijn kerk, school en gezin- blijvend in discussie zouden gaan over de mogelijkheden én de onmogelijkheden van internet. Wat dat betreft spreekt de oproep van prof. dr. Anne van der Meiden tot distantiële confrontatie me aan. Dan zal er minder in de vorm van verboden moeten worden gedacht, wel veel meer in vermaning. Dat woord slaat niet alleen op straf, maar scherpt veeleer op tot een geheiligde christelijke levensstijl.”
Dit is het eerste deel van een serie artikelen naar aanleiding van het SCP-rapport ”In het zicht van de toekomst”. Dinsdag deel 2.