Duitsland, dat de Europese Unie dit halfjaar voorzit, legt de EU-landen maandag de overeenkomst voor die het met het Europees Parlement heeft bereikt over de meerjarenbegroting en het herstelfonds. Daaraan is een nieuwe regeling gekoppeld om lidstaten voortaan af te rekenen op hun omgang met de rechtstaat. Hongarije maakte daarop nog eens duidelijk de begroting, die de instemming van alle EU-landen vergt, te blokkeren als de voorgestelde rechtstaatregeling niet van tafel gaat.

„We zullen hoogstwaarschijnlijk maandagmiddag weer in crisis belanden”, zegt de ingewijde. „Hoe lang dat gaat duren, weet ik niet.” Maar „dit gaat vertraging opleveren, dat lijdt geen twijfel”. Achter de schermen wordt volgens de bron al wel overlegd op zoek naar een uitweg. „Dat zal nog toenemen” en bondskanselier Angela Merkel, EU-president Charles Michel en voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie zullen zich erover buigen.

De EU-leiders bereikten in juli een zwaarbevochten compromis over rechtstaatvoorwaarden aan de ontvangst van geld uit de begroting en het herstelfonds. Op aandringen van het Europees Parlement, dat ermee moet instemmen, werd het zogeheten rechtstaatmechanisme echter vorige maand wat strenger. Nederland verzette zich aanvankelijk ook, maar is tevreden nu het is aangescherpt.

Over de begroting zelf zijn de lidstaten het eigenlijk wel eens, denkt de hoge diplomaat. Het zijn enkel de rechtstaatvoorwaarden die op verzet stuiten.