Verrassend genoeg won presidentskandidate Maia Sandu (48) de eerste ronde verkiezingen, twee weken geleden, van de zittende president Igor Dodon (45). Het was nipt, want het verschil was slechts een paar procent. Beide kandidaten wonnen niet een meerderheid van de stemmen; een tweede ronde bleek nodig. De kiezers maken zondag in de beslissende ronde uit wie de komende vier jaar president is van het voormalig Sovjetstaatje.

Armoede

Moldavië, dat grenst aan EU-lidstaat Roemenië, geldt als wijnland bij uitstek. Maar het land staat ook bekend wegens de grote armoede en –als gevolg daarvan– de krimp van de bevolking: naar schatting eenderde van de drie miljoen inwoners werkt in het buitenland.

Kandidate Sandu heeft het in de campagne graag over de corruptie, die de economie in een wurggreep houdt. „Het is tijd om de politieke elite van Moldavië op te schonen”, zei ze onlangs in een interview. „Als dat nu niet gebeurt zijn we een ‘mislukte’ staat.” Sandu wil het rechtssysteem op Europese leest schoeien en wil zich inzetten voor het midden- en kleinbedrijf. Ook pleit ze voor meer integratie met de Europese Unie.

Sandu studeerde aan de Harvard Universiteit in de Verenigde Staten en werkte bij de Wereldbank in Washington. Nieuw in de Moldavische politiek is ze niet: eerder diende ze als minister van Onderwijs en afgelopen jaar was ze een aantal maanden premier.

Igor Dodon is sinds 2016 president, toen hij diezelfde Sandu met enkele procenten versloeg. Als kandidaat wordt hij gesteund door de Socialistische Partij, die samenwerkingsprogramma’s heeft lopen met de Russische politiek. Dodon zelf laat zich ook graag voorstaan op goede banden met het Kremlin.

Terwijl Sandu op de kiezers in hoofdstad Chisinau rekent, bevindt de aanhang van de multimiljonair –want dat is hij ook– zich vooral in de Moldavische provincie, zeker sinds Dodon conservatieve waarden promoot: nauwe banden met de Moldavische Orthodoxe Kerk en verzet tegen zaken als het homohuwelijk.

Diaspora

Na de eerste ronde begin november uitte de president zich kritisch over Sandu vanwege de steun die zij krijgt van de Moldavische diaspora. Van de 150.000 in het buitenland uitgebrachte stemmen was liefst 70 procent voor Sandu. Dodon moest het doen met slechts 3 procent. Hij noemde de diaspora een „parallel electoraat. Zij begrijpen de keuzes van de meerderheid van de bevolking die thuis leven en werken niet meer”, zei hij.

Wat betreft corruptie gloort er iets van hoop: voor het eerst zijn er verkiezingen zonder dat miljardair Vladimir Plahotniuc een rol speelt. Jarenlang hield deze oligarch, oftewel steenrijke zakenman, een strikte controle over de Moldavische politiek en economie. Hij had volgens corruptiebestrijders zelfs de rechtspraak aan de touwtjes. Toen zijn politieke partij vorig jaar de macht verloor, ontvluchtte hij het land. Kemphanen Dodon en Sandu sloegen vervolgens voor korte tijd de handen ineen, maar beschuldigen elkaar er nu van onder één hoedje te spelen met de verbannen oligarch.