Die dramatische afloop betreft niet in de eerste plaats de winnaar van de stembusstrijd, welke politieke voorkeur men ook mag hebben. Bovendien is nog altijd niet officieel bekend wie de komende vier jaar de bewoner van het Witte Huis wordt. En als het zo doorgaat, kan het nog wel even duren voor we dat definitief weten. Het gaat ook niet zozeer om de peilingen die er, wat betreft de voorspelde ruime winst van Joe Biden, voor de zoveelste keer naast zaten. We weten inmiddels dat die cijfers maar al te vaak door de werkelijkheid worden ingehaald.

Die ontluisterende ontknoping betreft vooral de manier waarop de stembusgang, als een van de belangrijkste pijlers van een democratisch bestel, onder druk is gezet. Dat varieerde enerzijds van het verspreiden van nepnieuws via YouTube, waar kaarten met foutieve uitslagen waren te zien, tot het ‘zoekraken’ van 300.000 poststemmen en anonieme telefoontjes waarin mensen werden opgeroepen niet te gaan stemmen.

Nog bezwaarlijker was echter de manier waarop Donald Trump op de voortgang van het tellen van de stemmen reageerde. Woensdag eiste hij in alle vroegte al de overwinning op, terwijl het tellen nog in volle gang was en er werkelijk nog geen zinnig woord over de definitieve uitslag te zeggen was. Tegelijkertijd herhaalde hij diverse keren dat er sprake van fraude was. Dat laatste is een wat merkwaardige uitspraak, als je ook de zege van de stembusgang claimt. Zelfs de Trump-gezinde zender Fox News plaatste daar vraagtekens bij.

Al die uitspraken zijn in lijn met wat de president de afgelopen tijd over de verkiezingen heeft geroepen. Hij heeft voortdurend twijfel gezaaid over de betrouwbaarheid van met name het stemmen per post. Terwijl hij daarvoor geen enkel bewijs heeft geleverd en de lange geschiedenis van het briefstemmen daar ook geen aanleiding toe geeft.

Joe Biden zei woensdagmorgen dat alleen het Amerikaanse volk bepaalt wie de nieuwe president van de Verenigde Staten wordt en dat de kiezers geduld moeten hebben tot de definitieve uitslag bekend is. Zo zit democratie in elkaar. Het had Trump gesierd als hij zich in soortgelijke bewoordingen tot het Amerikaanse volk had gewend, in plaats van olie op het vuur te gooien.

Diezelfde rechtsstaat bepaalt overigens gelukkig ook dat de rechter het laatste woord heeft als er inderdaad fraude wordt gepleegd of onenigheid over de uitslag is. Het ziet ernaar uit dat die juridische strijd nog volop zal worden gevoerd. Het is te hopen dat alle onrust daarna voorbij is en de rechtmatig gekozen president zijn intrek in het Witte Huis kan nemen.