Met het sanctieregime kunnen banktegoeden van daders worden bevroren en reisverboden opgelegd zonder een heel land in de strafhoek te zetten. Nederland spant zich al geruime tijd in voor een dergelijk strafsysteem.

Het wetsvoorstel, vergelijkbaar met de Magnitski-wet die de VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada, en de drie Baltische staten al kennen, is maandag in Brussel gepresenteerd. De Europese buitenlandchef Josep Borrell stelde dat „mensenrechten in de hele wereld worden geschonden. Dit is een machtig middel om de schenders verantwoordelijk te houden.” Hij heeft goede hoop dat de EU-ministers van Buitenlandse Zaken ermee zullen instemmen.

De Tweede Kamer, met name de fracties van CDA en D66, dringt al langer aan op een Europese Magnitski-wet. CDA’er Pieter Omtzigt houdt zich al jaren met de zaak bezig. Met de wet kunnen persoonsgerichte sancties worden opgelegd aan mensen die zich schuldig maken aan mensenrechtenschendingen of grootschalige corruptie.

Europarlementariër Esther de Lange (CDA) is dan ook blij met het voorstel. „Ik verwacht dat de Europese regeringen hun verantwoordelijkheid nemen en het zo snel mogelijk doorvoeren.”

De voorgestelde EU-verordening wordt onofficieel vernoemd naar Sergej Magnitski, de Russische advocaat die streed tegen corruptie en mensenrechtenschendingen en in 2009 overleed in een cel in Moskou. Sommige landen vinden dat een vernoeming naar hem te veel naar Rusland wijst, terwijl het instrument wereldwijd kan worden ingezet tegen bijvoorbeeld guerrillagroepen die kindsoldaten ronselen of mensen die seksueel geweld gebruiken.