Scholiere Mila zet Frans debat over blasfemie op scherp
In Frankrijk is een fel debat losgebarsten rond een 16-jarige scholiere die online haar scherpe afkeuring uitte over de islam. ”Net als Asia Bibi– maar dan… in Frankrijk”, kopte online-krant Causeur.fr.
Op zaterdag 18 januari houdt Mila, een scholiere uit de buurt van Lyon, op Instagram een livesessie met haar volgers. De discussie gaat over van alles: mode, gekleurd haar en muziek. Een van de deelnemers begint op een gegeven moment met Mila te flirten, waarop ze hem afwijst. Als hij aandringt, maakt ze duidelijk dat ze op meisjes valt. De jongen zegt daarop dat hij moslim is en maakt haar uit voor „vuile lesbienne.”
Het is het begin van een heftige woordenwisseling, waarin Mila fel uitvaart tegen religie en de islam in het bijzonder. „Ik haat religie”, zegt ze. „In de Koran staat niets dan haat, de islam is stront. Ik zeg wat ik denk en wat ik wil. Ik ben geen racist. Je kunt niet racistisch zijn tegenover een godsdienst.” Daarop volgt nog een grove belediging aan het adres van „jullie God.”
De beelden gaan in rap tempo het internet over, wat leidt tot een stroom aan haatberichten en bedreigingen met dood en verkrachting aan het adres van Mila. Haar identiteit, adres en de naam van haar school circuleren online, waarop Mila aangifte doet. Ze krijgt het dringende advies onder te duiken.
Het parket van Vienne opent vervolgens twee onderzoeken: een naar de doodsbedreigingen, maar ook een tegen Mila zelf. De rechtbank wil nagaan of haar uitspraken onder de vrijheid van meningsuiting vallen of bestempeld moeten worden als aanzetten tot religieuze haat.
De zaak krijgt tot op regeringsniveau aandacht. Minister van Justitie Nicole Belloubet laat weten dat doodsbedreigingen in een democratie onaanvaardbaar zijn. Ze geeft echter ook aan dat het beledigen van religie „een aanslag op de gewetensvrijheid” is en ze verwijst naar een wetsvoorstel die het aanzetten tot haat op internet aan banden moet leggen (de wet-Avia).
De rechtbank komt eind januari tot de conclusie dat Mila vrijuit gaat. De procureur oordeelt dat haar uitlatingen weliswaar „zeer scherp van toon zijn”, maar dat er geen sprake is van „een oproep tot haat of geweld tegen individuen op basis van hun afkomst of geloof.”
De uitspraak betekent echter geen einde aan de publieke discussie. Voorstanders van Mila organiseren zich op sociale media onder de hashtag #jesuisMila, terwijl critici zich roeren onder de vlag #jenesuispasMila: ik ben Mila niet. De eersten vragen zich bezorgd af of vijf jaar na de bloedige aanslagen op het satirische en religiekritische tijdschrift Charlie Hebdo de geest van Charlie terug in de fles is. Ze eren Mila als een held van het vrije woord, die het Franse principe van de ”laïcité”, de scheiding van kerk en staat, hooghoudt.
De critici storen zich vooral aan de schofferende taal die ze bezigde. Een belangrijk gezicht van die groep is oud-presidentskandidate Ségolène Royal. Zij bestempelt Mila als „een adolescent in haar crisisjaren met gebrek aan respect.” „Er bestaat vrijheid om religies te bekritiseren, maar dat houdt niet in dat je geen respect hoeft te tonen”, vindt ze.
Mila zelf geeft dinsdag als gast in talkshow Quotidien aan geen spijt van haar kritiek op de islam te hebben: „Het is werkelijk wat ik denk.” Ze beroept zich bovendien op „het recht op blasfemie.” Wel zegt ze zich „een klein beetje” te willen excuseren voor personen die ze mogelijk heeft beledigd en „hun religie in vrede praktiseren.” „Ik wilde geen mensen kwetsen, ik wilde blasfemisch zijn.”