De emeritus hoogleraar theologie stelt dat in de bundel ”Daarom blijf ik bij de kerk”, een uitgave van Adveniat die verschijnt bij de start van de landelijke interkerkelijke geldwervingsactie Kerkbalans.

Zoals het „doodzonde” is als je wegloopt uit je huwelijk op het moment dat „jouw puberale voorstellingen van het huwelijk uitgeput zijn”, is dat volgens Van de Beek „doodzonde als je de kerk verlaat op het moment dat het saai wordt – of jij het saai wilt houden en dus bij het eerste probleem wegloopt. Er is niets uitdagender dan de kerk. Er mag veel saai zijn in het leven, maar de kerk in elk geval niet.”

Mensen verlaten de kerk vanwege de misstanden die daar zijn. Maar zo makkelijk laat Van de Beek zich niet wegsturen. „Ik laat me niet het fundament van mijn leven ontnemen door een of meer smeerlappen.”

Als theoloog ergert hij zich weleens eens aan alles wat er over God wordt beweerd – of juist niet wordt beweerd en een groot deel van de Bijbel vergeten wordt. „Dan wordt geloof voorspelbaar, geen uitdaging meer. Al gauw zegt het dan niets meer. Zo preek je de kerk leeg – met een onvolwassen geloof dat geen crisis kent en dus nooit ware liefde ontdekt.”

Boven geruzie uit

Redacteur van de bundel Leo Fijen maakt mee dat gewone rooms-katholieken leven van een persoonlijke relatie met Christus en zich het geloof niet laten afpakken door alle geruzie rondom de paus, zo schrijft hij. „Sterker nog, ik zie in mijn kerk van Sint Maarten (in Maartensdijk, vdZ.) meer van Christus dan in alle verhalen over het conflict tussen paus en curie.”

Het is niet vanzelfsprekend om in deze tijd bij de kerk te blijven, schrijft dr. René de Reuver, scriba van de generale synode van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN). Krimpende getallen en slecht imago maken het niet altijd makkelijk. En toch kiest hij ervoor om te blijven. „In de kerk hoor ik telkens weer dat de waarde van mijn leven niet afhangt van wat ik presteer, bereik, bezit, van het werk dat ik doe of het succes dat ik behaal. Veel fundamenteler is de ontdekking een geliefd mens te zijn, geliefd door God, de bron en bestemming van mijn leven.”

Dr. Jos Moons, de jezuïet die een succesvol boek schreef over de kunst van de geestelijke begeleiding, benadrukt de rust, de stilte en de ruimte van de kerk die nodig zijn om te groeien in de roeping en zo bij te dragen aan een kerk met een „menslievend gelaat.” En diezelfde kerk heeft hij nodig om er steeds weer aan herinnerd te worden dat het echte licht Christus Zelf is.

Maar hij heeft ook moeite met de kerk. „Mijn verhouding tot de kerk is wel veranderd. Er valt veel tegen in de kerk, en hoe ouder ik word, hoe beter ik het zie. De misbruikschandalen hebben ons hardhandig uit het kinderlijke sprookje gewekt dat onze kerkelijke leiders perfect zijn. Velen hebben weggekeken, tot en met het allerhoogste gezag.”

Voor wie gemakkelijk wegdoezelt, zijn er legio alternatieve weksignalen, zoals de traagheid van kerkelijke leiders om de tekenen van de tijd te verstaan en hun menselijke neigingen naar angst, eer of macht. Dr. Moons: „En voor wie dat te ver van het eigen bed is: die menselijke neigingen zijn er ook heel dichtbij. In de typische parochie is er altijd wel ruzie en rivaliteit, bijvoorbeeld. Tussen koor A en koor B, tussen de kosters, binnen de werkgroep bloemen, tussen de pastores.”

Ontmoetingsplek

Ds. Karin van den Broeke, oud-synodepreses van de PKN en predikant in Zeeland, gelooft dat God betrokken is bij de gehele schepping. „Die God kom ik op zondagmorgen tegen, in het samenkomen van mijn gemeente. Die God kom ik tegen in gesprekken met mensen. Die God kom ik tegen als ik de Messiah van Händel beluister. Die God kom ik tegen in de vraag wat ons mensen te doen staat in deze tijd van klimaatverandering.” Zij blijft in de kerk uit verwachting van het Rijk van vrede en recht. „Het doet me goed dat ik dat fundament kan delen met velen.”

Bisschop dr. Gerard de Korte van Den Bosch kan de kritiek van veel tijdgenoten op de kerk in grote mate herkennen. Kerkmensen kunnen Christus en het Evangelie helaas verduisteren, schrijft hij. „Het grondpersoneel kan zwaar tegenvallen maar God is goed en liefdevol. Daarom blijf ik bij de kerk als bron van bezieling en schoonheid. Als gemeenschap vol wijsheid en dienstbetoon. Maar vooral ook als de plek waar God mij in Christus wil ontmoeten.”