Heeft John gelijk? Het zonnewendefeest viel op 21 en niet op 25 december. Predikers van toen waarschuwden juist tegen deelname aan heidense feesten. Bovendien werd er volgens bisschop Maximus van Turijn op 25 december geen belangrijk heidens feest gevierd. Christendom en heidendom waren elkaars ‘concurrenten’, dus het is niet waarschijnlijk dat de kerk aansloot bij een heidens festival. Het lijkt eerder dat het dankbaar herdenken van Jezus’ geboorte in Jeruzalem begon en zich van daaruit verspreidde.

Ik ga een eind met John mee. De invloed van het heidendom op de kerk valt zeker met het oog op vandaag moeilijk te ontkennen. Maar hebben trouwe kerkdienaren dat gevaar niet in alle tijden gezien en bestreden? En dat Kerst op grote schaal vervalst is en ontdaan van de ware Christus van de kribbe zal waar zijn. Zo ook dat het een commerciële aangelegenheid werd, een heidens drinkgelag met grote schranspartijen. Zelfs christenen gaan daar soms ver in mee. De tweede dienst op kerstdag legt het zomaar af tegen het kerstdiner.

De motor van de ontaarding van Kerst kan weleens in de negentiende eeuw zijn gaan draaien. Toen ontdekte men ”de natie” met de eigen (heidense!) wortels: bomen, kransen, ballen, lichtjes. „Handen af van onze joods-christelijke feesten”, roepen de nationalisten van nu. Maar waar gaan die ‘feesten’ eigenlijk over?

Bij de antikerkelijke lobby die christelijke feesten wil inruilen voor islamitische en boeddhistische, voegt zich nu de christelijke antikerstbeweging. Het kan verkeren.

Laten we terugkeren naar het Kind. Dat wilde ook de dominee van mijn jeugd die ageerde tegen de ontkerstening van Kerst en al prekend de kerstpauw velde. Hij bedoelde de kalkoen. Een andere illustere voorganger moet al prekend de kansel van zijn feestelijke versiering hebben ontdaan. „Mijn God, Mijn God, waarom hebt Ge Mij verlaten?” Is dat niet de diepste kern en ernst van Kerst?