Het boek begint met misschien wel de beroemdste openingszin uit de literatuur: „Het was de beste der tijden, het was de slechtste der tijden.”

Daaraan moest ik denken bij de publicatie onlangs van twee beschouwingen over economische ontwikkelingen en verwachtingen voor volgend jaar. Samengevoegd zouden die best uitgegeven kunnen worden als een bundel getiteld ”De kijk op de economie in de twee steden”. Ze gaan namelijk over twee steden: Washington in de Verenigde Staten en Wiesbaden in Duitsland. Uit de eerste plaats kwam de jaarlijkse beschouwing van het Internationaal Monetair Fonds (IMF); uit de laatstgenoemde het jaarlijkse rapport van de Duitse Raad van economische experts.

Het IMF maakt zich zorgen over economische groei in de eurozone. En dus moeten de eurolanden noodplannen maken voor wat te doen als de groei zakt. Het traditionele verdedigingsmechanisme, namelijk rente verlagen, is opgebruikt. Een gesynchroniseerd begrotingsantwoord kan wel eens nodig zijn, aldus het IMF.

In het noorden van de muntunie zorgen dit soort eufemismen voor boosheid. Een gesynchroniseerd begrotingsantwoord is namelijk niets anders dan ruimere uitgaven van regeringen. Of een Europese begroting die als een instrument van economisch beleid kan worden ingezet.

De economen uit Washington richten hun pijlen op Duitsland en Nederland. Dat zijn volgens hen de eurolanden die nogal wat ruimte hebben hun economieën te stimuleren, maar dat onvoldoende doen. En de Europese Centrale Bank (ECB) moet de rente nog lager te zetten dan nul procent.

De salvo’s uit Washington werden beantwoord door een spervuur uit Wiesbaden. De Duitse economie beleeft een van de langste periodes van aanhoudende groei sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog, schrijven de Vijf wijzen, zoals de Raad ook wel wordt genoemd. De ECB is met haar beleid onverantwoord bezig. Die zou de rente moeten verhogen om zo de muntunie permanent te stabiliseren. Tussen de regels door klinkt: als de ECB doorgaat met het huidige beleid –en dus luistert naar het IMF– zal de muntunie juist permanent instabiel worden.

De eurolanden die te diep in het rood zitten, moeten hun schulden gaan afbouwen, zegt Wiesbaden. Het Duitse begrotingstekort wordt volgend jaar aanmerkelijk lager dan dit jaar, staat in het Duitse rapport te lezen. De lezer proeft werkelijk de teleurstelling zo niet boosheid van de opstellers dat het tekort afneemt.

Ook de Duitse minister van Financiën mengde zich in de discussie met: „Wij hebben het geld om in te grijpen als een crisis zich voordoet. Maar die is er niet en verwachten we ook niet.” Diplomatiek netjes voor ”Laat ons met rust” richting Washington en Frankfurt.

Ik maak mij grote zorgen over de adviezen uit Washington. Het IMF zet de eurolanden die al heel lang een onverantwoord beleid voeren, ertoe aan daarmee door te gaan. Dat kan nieuwe spanningen geven. Weten wanneer je moet zwijgen, is een kunst die het IMF niet beheert.

De auteur is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer