Mueller keert terug naar zijn private advocatenpraktijk. Eigenlijk zei Mueller woensdag niets nieuws. Toch gooide hij ook olie op het vuur, waardoor met name Democraten, maar ook enkele Republikeinen, luider roepen om een afzettingsprocedure tegen president Trump te beginnen.

Wat was de onderzoeksopdracht?

Als speciaal aanklager kreeg Mueller twee jaar geleden de opdracht te onderzoeken of de Russen zich hadden gemengd in de Amerikaanse presidentverkiezingen. Daarbij werd ook gekeken of het campagneteam met de Russen had samengewerkt.

Daarnaast werd bezien of Trump de rechtsgang heeft gehinderd door te pogen het Ruslandonderzoek te beïnvloeden.

Wat waren de uitkomsten?

De eindconclusie luidde, dat Russische hackers inderdaad hebben geprobeerd met het stelen van e-mails van Democraten en het verspreiden van fake-nieuws via de sociale media de publieke opinie voor de verkiezingen te beïnvloeden. Er is echter onvoldoende bewijs gevonden dat het campagneteam van Trump met de Russen heeft samengespannen.

In het rapport worden geen expliciete conclusies getrokken als het gaat om de vraag of Trump de rechtsgang heeft gefrustreerd.

Trump gaat dus vrijuit?

Zo is het wel door Trump zelf en door minister van Justitie William Barr uitgelegd. De minister vatte de uitkomst van het onderzoek samen als: „Geen samenzwering, geen belemmering.” Trump zei na publicatie van het rapport dat hij het gaat inzetten voor de presidentsverkiezingen van 2020.

Deelt Mueller de conclusie dat Trump onschuldig is?

Nee, zeker niet. Al eerder heeft hij in een brief aan de minister duidelijk gemaakt niet gelukkig te zijn met de samenvatting die de bewindsman gaf. Tijdens de persconferentie van woensdag zei Mueller over de vraag of Trump de rechtsgang heeft bemoeilijkt: „Als we ervan overtuigd waren dat de president duidelijk geen misdrijf had gepleegd, dan zouden we dat hebben gezegd.” Trump heeft volgens de speciaal aanklager genoeg gedaan om hem niet ónschuldig te kunnen verklaren. In het rapport staan elf voorbeelden van mogelijke obstructie van de rechtsgang.

Waarom schreef hij dan niet in het rapport dat Trump de wet had overtreden?

Het argument van Mueller is, dat volgens een richtlijn van het ministerie van Justitie een zittende president niet strafrechtelijk kan worden vervolgd. Het is oneerlijk om Trump nu van een misdrijf te beschuldigen, omdat hij zich pas kan verdedigen wanneer hij zijn ambt heeft neergelegd, stelt de speciaal aanklager.

Kan er dan niets gebeuren?

Jawel. Mueller stelde tijdens zijn verklaring tegenover de media dat het nu aan het Congres is om conclusies te trekken. „De Grondwet vraagt om een proces anders dan het strafrechtsysteem om een zittende president formeel van misdaden te beschuldigen.” Hij nam het woord niet in de mond, maar het enige proces dat daarvoor bestaat heet impeachment.

Zal het Congres een procedure starten om Trump te vervolgen?

Dat is zeer de vraag. Er is een groep Democraten in het Huis van Afgevaardigden die de uitspraken van Mueller opvat als een aanmoediging om een afzettingsprocedure te beginnen. „Het lijkt mij een gerechtvaardigde conclusie dat Mueller met wat hij zei, in wezen tegenover het Congres zinspeelde op impeachment”, zei de Californische senator Kamala Harris. Ook collega’s lieten zich in vergelijkbare zin uit.

Tegenover deze voorstanders van vervolging staat dat Nancy Pelosi, leider van de Democraten in het Huis van Afgevaardigden, vooralsnog de boot afhoudt.

Waarom aarzelt Pelosi om een procedure tegen Trump te beginnen?

Zij weet dat het Huis van Afgevaardigden wel zou kunnen besluiten tot vervolging of afzetting, maar dat de uiteindelijke beslissing wordt genomen door de Senaat. Daar hebben de Republikeinen de meerderheid. Dus een besluit tot afzetting zal daar stranden. Bovendien is bekend dat de meerderheid van de Amerikaanse bevolking nog steeds niet overtuigd is van de noodzaak om de president de laan uit te sturen.