Tienduizenden in het geel gestoken Thai hadden er uren wachten in de brandende zon en later in de avonduren voor over om een glimp op te vangen van de koning. Die maakte daags na de eigenlijke kroning een koninklijke processie, Liap Phranakhon, door een deel van de oude stad van Bangkok. Dat ging niet in een open auto of rijtuig, maar gezeten op een troon die door zestien steeds wisselende militairen werd gedragen. Er werd door de in totaal 1286 deelnemers een langzaam tempo aangehouden om te voorkomen dat de hoog boven iedereen uitstekende koning door elkaar geschud werd.

Hij had het desondanks in zijn zeer warme ceremoniële kleding in de 38 graden toch niet makkelijk. De 7 kilometer lange tocht duurde namelijk bijna zeven uur. Onderweg kreeg koning Vajiralongkorn (66) drie keer de kans zijn benen te strekken en zich even op te frissen. Dat gebeurde bij drie tempels die alle een belangrijke betekenis hebben voor de monarchie. De pauze was dan ook eigenlijk bedoeld om offers te brengen in de tempels en kort te bidden voor het belangrijkste boeddhabeeld en bij de urnen van vorige koningen. Maar momenten van ontspanning waren er ook met familieleden die hem bij de tempel opwachtten.

Nieuwe koningin

Opmerkelijk was dat koningin Suthida, met wie de koning afgelopen woensdag tot verrassing van de Thai plotseling getrouwd bleek te zijn, in uniform naast de draagstoel meemarcheerde. De oud-stewardess van Thai Airways had de laatste jaren als vriendin van de koning promotie gemaakt binnen zijn persoonlijke lijfwacht, en had het inmiddels geschopt tot generaal. In die hoedanigheid was ze in 2017 al opgemerkt in de koninklijke stoet voor de crematie van koning Bhumibol Adulyadej. Prinses Bajrakitiyabha, enig kind uit het eerste van de nu in totaal vier huwelijken van de koning, vergezelde haar vader ook bij de tocht.

De rondgang was ronduit spectaculair te noemen, maar was wel zeer plechtig en ingetogen. Slechts een enkele keer hief de koning zijn hand op om de toejuichingen en het ”lang leve de koning” van het langs de kant zittende –staan mocht niet– publiek te beantwoorden. Meestal echter keek hij strak voor zich uit, met af en toe een blik op zijn horloge of op de al maanden eerder speciaal geselecteerde superfitte dragers van de enorme draagconstructie. Bij de drie tempels werd er voorzichtig gemanoeuvreerd, zoals bij het afmeren van een boot, zodat de koning kon afstappen zonder dat de draagstoel op de grond gezet hoefde te worden.

Knielen en liggen

Eerder op de dag had de koning in een lange, religieus getinte ceremonie in de Amarindra Vinijayatroonzaal van het Grand Palace nieuwe titels verleend aan zijn familie. Volgens Thais gebruik krijgen leden van het koningshuis titels door geboorte en door latere benoeming, waarbij zowel bevordering als degradatie mogelijk is. Die titels gaan verder dan simpel prinses of prins, maar zijn een soort verheerlijkende omschrijving. Zo verleende koning Vajiralongkorn zijn in 2016 overleden vader Bhumibol de bijkomende omschrijving Maha Raja, oftewel ”grote koning”. Voor koningin Sirikit was er de aanvullende titel koningin-moeder en zus prinses Sirindhorn steeg een plek in de koninklijke rangorde. Ze is nu een Krom Somdej Prah.

Het aanbrengen van nieuwe onderlinge verhoudingen in het koningshuis is ook een vast onderdeel van de kroningsplechtigheden, al kan een vorst het ook op andere momenten doen. Tijdens de plechtigheid werden de familieleden een voor een afgeroepen, waarna ze op hun knieën naar de koning kropen en voor hem liggend werden gezalfd en met heilig water besprenkeld. Vervolgens overhandigde de koning hun een gouden plaquette met de nieuwe titels en zo nodig ook de versierselen van een hogere koninklijke orde, zoals het geval was bij zijn drie nog erkende kinderen. Vier anderen zijn sinds de scheiding begin jaren negentig van het hof en uit Thailand verbannen. In de officiële mededelingen en de Thaise media worden ze ook niet genoemd.

Twee godsdiensten

De eigenlijke kroning zaterdag was een opeenvolging van plechtigheden, die doordrenkt waren met symboliek en religieuze handelingen. Bij het koningshuis spelen zowel het boeddhisme als het hindoeïsme een rol, waardoor de ceremonies een curieuze mix zijn van beide religies. Zowel de boeddhistische patriarch als de brahmaanse opperpriester had een rol te vervullen, en brahmaanse priesters en boeddhistische monniken hadden een aandeel in de plechtigheden: muziek maken, gebeden ten gehore brengen en belangrijke voorwerpen aanreiken.

Zo werd koning Vajiralongkorn in een speciale installatie met ingebouwde ‘douche’ buiten de koninklijke residentie Chakrapat Biman ritueel gewassen op het vooraf als gelukbrengend vastgestelde tijdstip: 10.09 uur. Vervolgens ging hij, na zich te hebben omgekleed, naar de rijkelijk versierde Baisal Daksintroonzaal, waar aan beide zijden een troon was opgesteld. Op de eerste werd de koning gezalfd, op de tweede nam hij even later plaats om de regalia, tal van andere betekenisvolle voorwerpen en de 66 centimeter hoge en 7,3 kilo zware kroon in ontvangst te nemen.

Vajiralongkorn plaatste deze zogenoemde Grote Overwinningskroon zelf op zijn hoofd, al was er enige hulp nodig om het gevaarte op zijn plaats te krijgen en te houden. Daarna was het de beurt aan de nieuwe koningin om –op de grond liggend voor de troon– door de koning in haar waardigheid te worden bevestigd en gezalfd.

Haan en kat

In de middag hield de koning een eerste ontvangst, waarin hij beloofde de Thai als een rechtvaardig vorst te zullen dienen. Ook ging hij nog naar de Tempel van de Smaragden Boeddha om zichzelf tot beschermer van het boeddhisme uit te roepen.

Tot slot was het tijd voor een meer ontspannen, maar niet minder door tradities bepaald moment: de koninklijke housewarming, oftewel het in gebruik nemen van de koninklijke vertrekken in het paleis. Tot de vaste rituelen daarbij behoren het schenken van een haan en een Siamese kat. Of die laatste echt was of nep, was nadat het hof beelden vrijgaf meteen onderwerp van discussie op sociale media. Het paleis wilde niet zeggen of het een levend dier was. Alleen de symboliek telde.