Dat schrijft SoW in Beweging, een groepering van vooruitstrevende gereformeerden, midden-orthodoxe hervormden en vrijzinnig hervormden, aan het synodebestuur van de SoW-kerken en aan de Raad van Kerken.

De organisatie maakt zich zorgen over de teneur van de verkiezingscampagne. Het onbehagen onder de kiezers over het functioneren van de politiek en over zorgwekkende ontwikkelingen in de samenleving vertaalt zich te gemakkelijk in opvattingen die uitgaan van het recht van de sterkste, stelt SoW in Beweging.

De kerken moeten het stemmen op partijen of politici die vreemdelingen, armen, zieken en andere bijzonder kwetsbare mensen willen achterstellen ontraden, vindt SoW in Beweging. Het bestuur zou de kerkleden moeten oproepen zich in het stemhokje te laten leiden door „de beginselen van naastenliefde, saamhorigheid, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid en gelijkheid.” De kerken moeten de leden echter geen stemadvies geven dat zich tot een bepaalde partij beperkt, benadrukt de beweging.

De brief verwijst niet rechtstreeks naar Pim Fortuyn, maar is daar ogenschijnlijk wel tegen gericht. Voorzitter prof. dr. A. Hoogerwerf geeft desgevraagd aan dat die interpretatie in zeker opzicht juist is. „We zijn verontrust over de tendens in de richting van het recht van de sterkste. Die vind je uitgesproken bij Fortuyn, maar ook bij anderen. Bij andere partijen zie je ook de verleiding dat ze worden meegezogen in die richting.”

Of de Samen op Weg-kerken op de oproep ingaan, is nog onduidelijk. De brief wordt geagendeerd, maar het triomoderamen heeft deze week geen vergadering. „In principe kan het volgende week aan de orde komen”, aldus voorlichter K. van der Kamp, die daarom nog niet inhoudelijk kan reageren. „Uit de geschiedenis blijkt dat het geven van een stemadvies niet de kerk eigen is. Het is wel zo dat hier in het Landelijk Dienstencentrum maandag nog een politiek debat is geweest. Je probeert daarmee een bezinning te houden die iets boven de partijpolitiek uitsteekt. Het laat zien dat de samenleving ons na aan het hart ligt.”

”De Saambinder”, het kerkelijk weekblad van de Gereformeerde Gemeenten, besteedde twee weken geleden ook al aandacht aan het fenomeen Fortuyn. Hoofdredacteur ds. A. Moerkerken verwijst naar een commentaar van ds. W. Silfhout, die in Pim Fortuyn geen oplossing van de problemen ziet. „Alle politiek die niet ideologisch is ingebed, is slechts een kort leven beschoren”, schrijft hij. En: „Het bespelen van de onlustgevoelens van de bevolking werkt maar voor een korte tijd.”

Ds. Moerkerken vindt dat SoW in Beweging „mooie noties” noemt, maar stelt daar tegenover dat de koers van de progressieve vleugel van de SoW-kerken een andere is dan die van ”De Saambinder”. „De invulling ligt op een heel andere weg.” De hoofdredacteur verwijst naar de totaal andere standpunten over het homohuwelijk en euthanasie.

In de week voor de Tweede-Kamerverkiezingen zal De Saambinder wel weer aandacht besteden aan de politiek, verwacht de predikant. „Of we een stemadvies geven? Dat doen we niet zo duidelijk, maar de goede verstaander heeft maar een half woord nodig.”

Ds. Moerkerken sluit niet uit dat „een bepaald percentage van onze mensen het populisme van Fortuyn aanspreekt. Uit laksheid kan het gebeuren dat een deel op hem gaat stemmen. Niet iedereen kijkt erdoorheen wat voor een blaaskaak Fortuyn is.”

Ook ”De Wachter Sions”, het orgaan van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland, zal geen stemadvies geven, zegt L. M. P. Scholten. „Van tijd tot tijd gaan we in op actuele ontwikkelingen. Maar een stemadvies is niet gebruikelijk. En het is ook niet nodig. Ik verwacht niet dat mensen uit de gelederen van De Wachter op Fortuyn gaan stemmen. Dan zouden ze wel vreselijk dom zijn. En ze zouden zich dan ook niets meer van een advies in De Wachter aantrekken.”

”De Waarheidsvriend”, het orgaan van de Gereformeerde Bond, besteedde voor de gemeenteraadsverkiezingen van 6 maart al aandacht aan de verkiezingen en vroeg toen om voorbede voor christenpolitici. „Aan Pim Fortuyn, die nu in alle hevigheid op ons af komt, is tot nu toe geen aandacht besteed.” Dat heeft, aldus drs. P. J. Vergunst, enerzijds een praktische reden. Vorige week verscheen een belijdenisnummer en deze week komt er een paasnummer uit. Ook is de Waarheidsvriend volgens hem geen blad om op dit soort partijpolitiek in te gaan. Wel verwacht hij dat het blad rond 15 mei opnieuw aandacht aan de verkiezingen schenkt. „Maar dat zal dan evenzeer een evaluatie van acht jaar paars zijn. Een stemadvies staat nooit in de Waarheidsvriend.”

Dat ”De Wekker”, het orgaan van de Christelijke Gereformeerde Kerken, in de aanloop naar de verkiezingen daar nog aandacht aan zal besteden, is volgens hoofdredacteur prof. dr. J. W. Maris zonder meer te verwachten. „Niet in de zin dat er een stemadvies wordt gegeven. Maar we zullen verwijzen naar een aantal wezenlijk christelijke noties.”

Denkt de hoogleraar dat er onder de lezers van de Wekker aanhangers van Fortuyn zijn? „Ik hoop hartgrondig van niet. Ik denk wel dat er mensen zijn die iets oppakken van de ontevredenheid over zoals het nu gaat. Dan kun je best mensen hebben die in een ogenblik van dwaasheid op Fortuyn gaan stemmen. Ik verwacht dat dat er weinig zijn en ik hoop dat het er niet één is.”

De oproep van SoW in Beweging kan prof. Maris wel begrijpen. „Maar het is een teken van ellende wanneer een synode dat moet gaan doen. Ik kan me voorstellen dat een kerkelijke vergadering daartoe komt. Maar dan zit je wel in een grenssituatie van maatschappelijke ontwikkelingen, als je zegt: We moeten nu spreken.” De hoogleraar verwijst naar de opkomst van het nationaal-socialisme. „Ik zou liever hebben”, zegt hij, „dat in het normale spreken van de kerk leidinggegeven wordt.”