De Schepper legde een rijke variatie in Zijn schepping. Als we ons tot de mensheid beperken, kunnen we zeggen dat wij op allerlei manieren van elkaar verschillen.

Als een scheppingsgegeven is deze verscheidenheid tussen mensen goed. Onderlinge verschillen worden dan ook niet weggepoetst wanneer we samenwerken. Dit betekent dat we van Portugezen niet verwachten dat ze worden als Nederlanders, en dus van Engelsen ook niet.

Omgekeerd mogen ook Nederlanders zichzelf zijn. Wij hoeven onze winkels geen ”shop” te noemen en wij mogen Nederlandse woorden bedenken voor dingen als ”inloggen” en ”online” zijn. In de klassieke muziek mogen ook composities van Nederlanders worden gehoord. Een gematigd nationalisme is natuurlijk en gezond.

Maar de verschillen betekenen niet dat bepaalde mensen of groepen beter zijn dan andere. Geen enkel land zal ooit volledig gekerstend zijn en daardoor beter dan de andere landen. Zelfs het volk Israël, zo rijk door God gezegend, was op geen enkele manier superieur aan de andere volkeren. Zie bijvoorbeeld Deuteronomium 7. En Israël kreeg van God de opdracht om goed te zijn voor vreemdelingen in het land.

In deze zondige wereld leidt veel nadruk op eigenheid (te veel nationalisme dus) tot pijnlijke verdeeldheid en discriminatie. Mensen trekken dan muren op en maken onderscheid tussen wie ”erbij horen” en wie niet. Scherpe vormen van nationalisme, chauvinisme, zijn meestal gevaarlijk. Men kijkt neer op mensen die ”er niet bij horen”. Wij zijn anders, maar niet beter.

Door ons christelijk geloof zijn wij leden van een geloofsgemeenschap, de wereldwijde kerk van Christus. En zoals Vader, Zoon en Geest elkaar liefhebben, zo hebben christenen elkaar lief. Ook over grenzen heen. Als iemand al zou denken aan ”eigen volk eerst”, dan zou Paulus antwoorden dat dit eigen volk „de huisgenoten van het geloof” (Galaten 6:10) zijn.

Het gebed van de Heere Jezus in Johannes 17 staat in het teken van eenheid: de eenheid tussen Vader en Zoon behoort te worden weerspiegeld in de eenheid tussen de gelovigen. Dat betekent niet het uitvlakken van verschillen, want ook de Vader en de Zoon blijven te onderscheiden Personen, maar wel gelijkwaardigheid, respect en goede omgangsvormen. Paulus en de andere apostelen wijzen de jonge gemeenten nooit op hun onderlinge verschillen, maar wel op hun verantwoordelijkheden tegenover elkaar, ook over grenzen heen (bijvoorbeeld 2 Korinthe 8-9).

Openbaring 21-22 geeft ons geen compleet beeld van de eeuwigheid, maar suggereert duidelijk dat de verschillende volken hun eigenheid zullen behouden en inbrengen (21:24-26). Er zal dus een rijke verscheidenheid zijn in de hemel, waar wij elkaar ontmoeten en van elkaar genieten. Er zal geen speciale zaal zijn voor leden van een bepaald kerkgenootschap of volk.

Als christenen in deze wereld erkennen wij dat wij met christenen uit andere landen veel dingen gemeenschappelijk hebben. Dat zijn andere dingen dan die we delen met ongelovige Nederlanders. Met geloofsgenoten delen we de wezenlijke dingen in het leven, zoals de liefde voor God en het respect voor alle vormen van leven. Het is daarom redelijk dat wij de belangen van andere gelovigen overal ter wereld zwaarder laten wegen dan die van onze natie. Liederen zoals Psalm 150 en ”U zij de glorie” zouden ons als christenen meer moeten raken dan het Wilhelmus.

Tegelijk blijft er ruimte voor eigenheid. Als Nederlanders christen worden, hoeven ze geen Jood te worden, maar ook geen Amerikaan. Wij mogen in het Nederlands blijven zingen. Het hebben van eigen nationale kerken, waar de predikant jouw taal spreekt en je in je eigen taal zingt, is aanvaardbaar. Maar jouw kerk is niet beter dan die andere kerken.

De auteur is nieuwtestamenticus. In deze rubriek worden antwoorden gegeven op vragen over het christelijk geloof.