Kasten van huizen waren het vaak. Maar het grote domineeshuis bij de kerk lijkt de verdwijning nabij te zijn. Honderden pastorieën zijn er in de afgelopen halve eeuw al verdwenen. Sommige werden afgebroken. Andere konden door slinkend kerkbezoek en dalend ledental niet langer bewoonbaar gehouden worden. En zo werd al menige pastorie omgebouwd tot oudheidkamer, appartementengebouw, doktershuis of ook wel tot hotel of café. De oude pastorie is echter waardevol cultuurbezit dat zorgvuldig moet worden gekoesterd.

In het Groningse Warffum (op het randje van het huidige aardbevingsgebied) gebeurt dat. In een landschapachtige tuin van 7000 vierkante meter staat de ”Wedeme van Warphum”, 3000 kubieke meter groot, daterend uit de middeleeuwen. Ooit was het de ”Pastorie der Nederlands Hervormde Gemeente te Warffum”. Het is een van de oudste woongebouwen van de provincie Groningen.

In 1972 kocht Mijnard Scheers, redacteur van ”De pastorie te Warffum”, het grote huis, inclusief het bijbehorende koetshuis, de pastoriehof en de stallen. Hij was de eerste niet-geestelijke die, met zijn gezin, zijn intrek nam in dit gebouw, na een bewoningsgeschiedenis van 700 jaar door pastoors en predikanten.

De eerste predikant die na de Reformatie het huis betrok, was ds. Wibrandus Georgy (ofwel Wibrands Geerts), voorheen rooms-katholiek priester. Ds. Georgy was predikant in Warffum tot aan zijn dood in 1612. De laatste predikant die er woonde, was ds. Sander Euverman. Hij vertrok in 1973.

Het wonen in een dergelijk groot domineeshuis werd één grote belevenis, schrijft Scheers in zijn boek: „Het wonen in het als immens groot ervaren gebouw gaf een geheel nieuwe dimensie aan het leven; de ruimte, de oudheid die je overal in het huis tegenkwam, de spannende vraag wat er allemaal nog in het eeuwenoude gebouw verborgen was en wat er misschien nog ontdekt zou worden. En dan was er nog die tuin, die meer weg had van een oud park, waarin de kinderen konden dwalen en avonturen beleven.”

Van 1972 tot 2018 werd de pastorie gerestaureerd. Bijna een halve eeuw is er gestuct, geschilderd, gemetseld, gezaagd, getimmerd en gepleisterd. Daarbij kwamen veel nog gave bouwonderdelen uit de middeleeuwen, de gotiek, de renaissance en uit de achttiende eeuw tevoorschijn.

In het rijk geïllustreerde boek ”De pastorie te Warffum; middeleeuws steenhuis onthuld” (uitg. Stichting Woonhuismonument, Warffum) staat het restauratieproces beschreven.

”De pastorie te Warffum; middeleeuws steenhuis onthuld”, M. Scheers (red.); uitg. Stichting Woonhuismonument; verkrijgbaar via pastoriewarffum.nl; 284 blz.; € 44,50 (incl. verzendkosten).