Tjeenk Willink: hou maatschappelijke realiteit voor ogen
„Meer dan vroeger moet de Raad van State er rekening mee houden dat de eisen die de democratische rechtsstaat stelt, geen vanzelfsprekendheden meer zijn. Meer dan vroeger moet de raad beseffen dat de Haagse werkelijkheid niet automatisch de maatschappelijke werkelijkheid weerspiegelt".
Dat zei de vice–voorzitter van de Raad van State, Herman Tjeenk Willink, woensdag bij de verwelkoming van prinses Màxima in dit adviesorgaan. Hij overhandigde de prinses een exemplaar van de Grondwet.
„Meer dan vroeger zal de raad de context moeten schetsen waarbinnen de voorstellen moeten worden beoordeeld. Meer dan vroeger zal de raad een eigen consistente visie moeten ontwikkelen op de functies van het recht, de kwaliteit van de wetgeving en de praktische uitvoerbaarheid van wet– en regelgeving", aldus de vice–voorzitter.
Die wet– en regelgeving moet steeds meer in de Europese context worden gezet, maar ook op haar gevolgen voor het Koninkrijk – Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba – worden bezien, hield hij de aanwezigen voor.
Het was overigens in de Raad van State dat op oudejaarsdag 1564 Willem van Oranje zijn eerste grote rede hield waarin hij pleitte voor de gewetensvrijheid, voorwaarde voor het bestaan van de latere Republiek, memoreerde de vice–voorzitter verder. „Toen Willem van Oranje in de raad sprak, was hij zelf nog katholiek, maar getrouwd met een protestantse, de lutherse Anna van Saksen. Nu in 2004 wordt een katholieke prinses in de raad opgenomen, terwijl haar Prins van Oranje protestant is", vervolgde Tjeenk Willink.
Tjeenk Willink ging in op de speciale band van Màxima met het onderwerp integratie. „Integratie is een belangrijk en ook gevoelig onderwerp. Dat vraagt van u, én van de mensen met wie u werkt, een scherp zicht op uw staatsrechtelijke positie, een gedegen kennis van de inrichting van Nederland, een gevoel voor maatschappelijke verhoudingen en voor nieuwe ontwikkelingen. Dat zal niet altijd makkelijk zijn, maar alles wijst erop dat U dat zicht, die kennis en dat gevoel snel ontwikkelt. Moge u daarin, of misschien beter óók daarin, het voorbeeld van uw schoonvader volgen. Prins Claus heeft mij wel eens gezegd: zelf ben ik in het begin misschien te voorzichtig geweest. Je moet ook risico durven nemen. Er is ook ruimte", vertelde Tjeenk Willink.
Een goed functionerend koningschap heeft ook ministers nodig die niet bang zijn daarvoor ruimte te geven en (dus) kritiek op te vangen, zei hij verder. „Dat is óók de betekenis van de ministeriële verantwoordelijkheid."