Tentoonstelling ”Ontstaan van Holland” in Archeon
Museumpark Archeon organiseert tot en met 31 maart in het badhuis de tentoonstelling ”Ontstaan van Holland”, over graaf Floris V en zijn Vikingstamvader Gerulf.
Het Hollandse Huis is de naam van de eerste familie die aan het roer stond van het gewest dat we nu kennen als Holland. Naar hun stamvader worden deze graven ook wel de Gerulfingen genoemd.
Gerulf zelf is dan wel de naamgever van het geslacht, over zijn persoon en zijn tijd weten we nog niet zo heel veel. Het is de negende eeuw, de periode waarin de Lage Landen te kampen hebben met vele invallen van Vikingen. Maar toch weten de Friezen –zo worden de bewoners van toenmalig West-Nederland genoemd– hun grond te bewerken en handel te drijven.
Er is ook ruimte voor vernieuwing: zowel van de Vikingen als van de rondreizende geestelijken neemt men gewoonten en opvattingen over. Een geschiedenis begint.
In de tentoonstelling zijn prachtige voorwerpen uit Gerulfs tijd te zien. Hoe leefde men en waar geloofde men in? Het was regelmatig nodig om de wapens op te nemen. Ook daarvan zien we voorbeelden in de tentoonstelling. Alle objecten zijn originele vondsten of prachtige replica’s. Zo kan de bezoeker zelf eens voelen hoe goed (of slecht?) de zetel van de graaf zat.
De tentoonstelling bestaat uit twee gedeelten. Het tweede deel is als een spiegel voor het eerste. Hier zien we het einde van het Hollandse Huis, met niemand minder dan Floris V. Het is dan 400 jaar later; Holland heeft naam gemaakt. Het graafschap is veel dichter bevolkt en rijker. De kerk heeft veel invloed en politiek is een spel geworden dat iedereen aangaat. Omdat Floris veel doet voor boeren, wordt hij door hen op handen gedragen. Ze noemen hem zelfs hun god: ”der keerlen god” is zijn bijnaam.
Het politieke wespennest wordt Floris fataal. Hij wordt vermoord door een groep edelen. Zijn zoon volgt hem op, maar overlijdt niet lang daarna, nog voor hij volwassen is.
Ook uit de dertiende eeuw zijn vele prachtige voorwerpen bijeen gebracht in deze tentoonstelling.
Zowel de Vikingen als Floris V hebben lang mensen aan het denken gezet. De eerste vanwege hun afschrikwekkende plundertochten, maar ook wegens hun prachtige kunstvoorwerpen en geheimzinnige cultuur. De faam van Floris was groot en bleef ook na zijn dood bestaan. Hij is zijn leven lang graaf van Holland geweest en verrichtte veel belangrijk werk. In de literatuur leeft hij voort, zoals in Vondels toneelstuk ”Gijsbrecht van Aemstel”, dat eeuwenlang ieder jaar is opgevoerd in Amsterdam.
Voortleven in verhalen is niet zonder risico. Er kan een heel nieuw verhaal ontstaan, dat misschien ver van de werkelijkheid af staat. Denk maar aan het spelletje ”doorfluistertje”. Ook voor de fabelachtige kanten van de beide periodes is ruimte op deze tentoonstelling. Een tentoonstelling in twee gedeelten, waardoor een beeld ontstaat van het begin van Holland. Je kunt er letterlijk spelen met bordspellen die bij Gerulf en Floris ook op tafel stonden. Tevens zijn er prachtige vondsten uit collecties in Nederland en ter aanvulling filmbeelden en illustraties waarbij de bezoeker ook zelf mee kan doen aan de activiteiten. Een tentoonstelling voor jong en oud.