Kamerleden haalden maandag fel uit naar het OM, nadat de rechtbank in Arnhem de marinier had vrijgesproken. CDA’er Kortenhorst sprak van een „pijnlijke misser” van het OM. Ook VVD-kamerlid Van Baalen veegde de vloer aan met de aanklagende instantie. Volgens D66-kamerlid Bakker zat het OM „op het verkeerde spoor.” PvdA-kamerlid Koenders had het over een „totale misrekening.”

De NVVR, de beroepsvereniging van rechters en officieren van justitie, wijst erop dat politici terughoudend moeten zijn in hun commentaar op individuele strafzaken. „We kennen in Nederland de scheiding der machten. De rechterlijke macht probeert zijn werk goed te doen. Kamerleden moeten afstand bewaren”, aldus bestuurslid mr. J. Westhoff, vice-president van de Amsterdamse rechtbank.

Zowel naar de rechtbank als richting het openbaar ministerie moeten kamerleden zich gedeisd houden, vindt Westhoff. „Ook het OM maakt deel uit van de rechterlijke macht. Tussen OM en rechter bestaat een zekere samenwerking.”

De felle kritiek van kamerleden op het OM in de zaak-Eric O. is inhoudelijk „niet correct”, stelt Westhoff vast. „Het OM hoeft niet alleen zaken aan te brengen, waarbij een veroordeling van tevoren is gegarandeerd. Uit het vonnis van de rechtbank blijkt dat het OM Eric O. op juridisch goede gronden heeft aangehouden. Er was een redelijk vermoeden van schuld. Die kant van de zaak mis ik in de commentaren van politici. Ik begrijp heel goed dat politici zich willen profileren, maar laten ze het vonnis goed lezen en zorgvuldig formuleren.”

De NVVR voert regelmatig overleg met de kamercommissie voor justitie. Het is niet de eerste keer dat de NVVR zich kritisch uitlaat over Kamer of kabinet. Toen minister Remkes (Binnenlandse Zaken) zijn verbazing uitsprak over de straf die de rechtbank Volkert van der G. oplegde, trok de NVVR ook aan de bel.

PvdA-kamerlid en oud-rechter Wolfsen kan zich wel vinden in de kritiek van de vereniging. „Aan de ene kant vind ik dat we mogen zeggen wat we willen, en dat kamerleden zelfs moeten zeggen wat ze vinden, maar zolang een zaak onder de rechter is, moeten we zwijgen.”

CDA’er Van Haersma Buma noemt het „begrijpelijk” dat de NVVR aan de bel trekt, maar hij vindt ook dat kamerleden zich niet afzijdig hoeven te houden als de baas van het OM verregaande uitspraken over een zaak doet. Voorzitter De Wijkerslooth van het College van procureurs-generaal zei voor het proces onder meer dat er een redelijk vermoeden van schuld bestond. Hij sprak daarbij van een verdenking van moord, doodslag of dood door schuld.

VVD’er Van Baalen is het volstrekt oneens met de kritiek van de NVVR. Hij vindt dat kamerleden een speciale verantwoordelijkheid hebben en zich daarover moeten kunnen uitspreken. „Wij hebben Eric O. naar een gevaarlijk land gestuurd, Irak.” Als de sergeant-majoor vervolgens „buitengewoon onzorgvuldig” is behandeld, kan de Kamer zich niet stilhouden, vindt Van Baalen. Hij herinnert eraan dat O. geboeid is afgevoerd en in Nederland in de cel heeft gezeten, alsof hij een misdadiger was.

D66-fractieleider Dittrich, oud-rechter, vindt ook dat De Wijkerslooth de reacties van de kamerleden heeft uitgelokt. „Als je zo hoog inzet, vraag je om een reactie van de kamerleden.”