De btw werd op 1 januari 1969 ingevoerd en kwam in plaats van een omzetbelasting die uit 1934 stamde. Dat de inkomsten voor de schatkist uit btw in vijf decennia zo sterk zijn toegenomen, komt vooral door de groei van de economie en door inflatie. Maar ook tarievenwijzigingen spelen een rol.

Met ingang van 2019 heeft de overheid het lage btw-tarief verhoogd van 6 naar 9 procent. Daardoor worden de dagelijkse boodschappen waarschijnlijk een kleine 3 procent duurder. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld kraanwater, het openbaar vervoer, een avondje uit en een bezoekje aan de kapper.

Niet eerder waren de btw-tarieven zo hoog. Dit hangt samen met het kabinetsbeleid om meer belasting te gaan heffen op consumptie en juist minder op werk. Zo zijn per 1 januari de tarieven voor de loon- en inkomstenheffing juist verlaagd.

De belasting op zogeheten toegevoegde waarde (btw) bestaat in Nederland sinds 1 januari 1969. Sindsdien zijn de tarieven meerdere keren aangepast. Helemaal in het begin waren het lage en algemene tarief respectievelijk 4 en 12 procent, tegen het einde van 1986 waren ze 6 en 20 procent. Daarna volgde een periode waarin het algemene tarief geleidelijk werd verlaagd, naar 17,5 procent in 1992. In de 21e eeuw is het algemene tarief weer stapsgewijs verhoogd naar 21 procent. Het lage tarief is minder vaak aangepast en lag tussen eind 1986 en 2018 constant op 6 procent.

Crisis

De btw is de laatste jaren goed voor ongeveer 18 procent van de totale belasting- en premie-inkomsten voor de overheid. Alleen de loon- en inkomstenheffing levert de schatkist meer op met ruim 100 miljard euro.

In slechts vijf jaren namen de totale inkomsten uit btw af. De grootste daling was in 2009, bijna 5 procent. Oorzaak daarvan was de economische crisis.