In goede jaren sparen voor magere tijden
Als het in economisch opzicht goed gaat, is het verstandig om te sparen voor magere tijden. Dat is een les die al uit de geschiedenis van Jozef in Egypte naar ons toekomt.
Jozef heeft een duidelijke boodschap voor de farao: „U zou er goed aan doen om een verstandig en wijs man te zoeken en het bestuur over Egypte aan hem toe te vertrouwen. Ook zou u krachtige maatregelen moeten nemen.” Hij raadt de farao aan in het hele land opzichters aan te stellen en tijdens de zeven jaren van overvloed een vijfde te vorderen van wat het land opbrengt. Al het voedsel dat Egypte voortbrengt in de goede jaren die straks aanbreken, moet worden verzameld. In de steden moet graan worden opgeslagen en zuinig worden bewaard. Uit die voedselvoorraad kan het land dan putten in de zeven jaren van hongersnood die het te wachten staan. Zo hoeft Egypte niet van hongersnood om te komen.
Dezer dagen komt deze geschiedenis in mijn gezin op allerlei manieren langs. Via kinderliedjes op YouTube, tot verhalen uit de Bijbel en de kinderbijbel. Een deel van het verhaal laat me maar niet los en dat is met name het stuk dat ik hierboven aanhaal. Nadat Jozef de dromen van de farao heeft uitgelegd waarschuwt hij de Egyptische vorst voor de moeilijke tijden die gaan komen en welke maatregelen hij moet nemen. De kern is: sparen in goede tijden voor slechte tijden die gaan komen.
Met dat verhaal voor ogen kijk ik naar Nederland en zie ik een land waar het goed gaat. Na de zware tijd die we meemaakten tijdens de crises van 2008-2013 hebben we ons herpakt en gaat het op sommige gebieden misschien wel beter dan in 2008. Huizenprijzen rijzen de pan uit, looneisen lijken historisch hoog te zijn. Het gaat zelfs zo goed met Nederland dat het voor sommige beroepen al bijna onmogelijk is om goed gekwalificeerd personeel te krijgen en de verwachting is dat de arbeidsmarkt alleen maar krapper gaat worden. De prognose die banken en statistiekbureaus afgeven is dat deze dreiging van personeelstekort stevig invloed gaat hebben op de economische groei in de komende jaren.
Een heel begrijpelijke reflex en misschien is het ook wel logisch dat lonen gaan stijgen onder invloed van gestelde looneisen tot wel 5 procent en een maatschappij waarin breed de roep klinkt om een loonstijging. Toch echoot in mijn hoofd de zin van Jozef: Sparen in goede tijden voor slechte tijden die komen gaan.
Ik geloof niet direct dat de oplossing ligt in een een-op-eenvertaling van wat Jozef aangeeft. Maar naar analogie van Jozef wil ik er wel voor pleiten om deze tijd, waarin het voorspoedig gaat, integer te gebruiken en het niet te zoeken in al te forse loonsverhogingen. Dit is volgens mij het moment om de tijd met verstand te benutten voor reparatie zodat we de toekomst beter tegemoet kunnen gaan. Gebruik deze periode om met een integraal plan te komen voor verbetering van de arbeidsmarkt op fiscaal gebied, ondernemerschap en pensioen en werk aan een eerlijk speelveld tussen vastigheid versus flexibiliteit en ziekte. Tijd voor een fundamentele herbezinning op de arbeidsmarkt dus. Als we daar nu mee beginnen, zijn we beter toegerust op magere jaren, die ongetwijfeld weer zullen aanbreken.
De auteur is directeur van de christelijke vakorganisatie CGMV. Reageren? sociaal@refdag.nl