Scholenplan Asscher „een draak”
PvdA-voorman Asscher wil bijzondere scholen een acceptatieplicht opleggen. Daardoor krijgen alle kinderen gelijke kansen, denkt hij. Maar het lijkt wel of Asscher de afgelopen jaren onder een steen heeft geleefd en de discussie die hierover is gevoerd, heeft gemist. Een analyse in vraag en antwoord.
Wat houdt de acceptatieplicht precies in?
Bijzondere scholen hebben het recht om ouders en leerlingen te weigeren die de grondslag van de school niet onderschrijven. Het zijn vooral orthodoxe scholen die van dit recht gebruik maken, zoals reformatorische en islamitische. De meeste protestantse en rooms-katholieke scholen hebben een open toelatingsbeleid. Dat houdt in dat ouders en leerlingen welkom zijn als ze de grondslag van de school respecteren. De PvdA wil af van de mogelijkheid om onderschrijving te vragen en vindt dat iedereen die bereid is de grondslag te respecteren, toegelaten moet worden.
Wat wil Asscher hiermee bereiken?
Volgens de PvdA’er moeten alle kinderen gelijke kansen krijgen. Hij denkt dat bijzondere scholen geen probleemkinderen en kinderen van buitenlandse afkomst opnemen en dat die allemaal in het openbaar onderwijs komen.
Klopt deze vooronderstelling?
Nee. Vrijwel alle bijzondere scholen hebben een open toelatingsbeleid. De populatie van scholen heeft alles te maken met de populatie van de wijk waarin ze staan. Onderzoek van de Onderwijsraad heeft aangetoond dat bijzondere scholen verhoudingsgewijs niet minder probleemkinderen opnemen dan openbare scholen.
Slechts een paar procent van de scholen heeft een gesloten toelatingsbeleid, maar dat heeft te maken met de vrijheid van scholen om op basis van hun godsdienstige overtuiging leerlingen te weigeren,
De PvdA heeft toch al eens eerder een acceptatieplicht voorgesteld?
Dat klopt. Dat was in 2005. De PvdA heeft de behandeling ervan steeds uitgesteld omdat er geen meerderheid voor de wet is en de fractie niet wil dat de wet wordt verworpen. Nieuw is dat de PvdA de acceptatieplicht nu in de Grondwet wil vastleggen. Dat maakt het voor de partij overigens alleen maar lastiger. De wet moet dan twee keer door de Tweede en Eerste Kamer. Tijdens de tweede lezing moet tweederde van de Tweede en Eerste Kamer ermee instemmen.
Nieuw in het plan is ook dat de PvdA in de Grondwet wil vastleggen dat het onderwijs gratis moet zijn. Daarmee keert Asscher zich tegen scholen die een hoge eigen bijdrage vragen van ouders. Die bijdrage is weliswaar vrijwillig, maar weerhoudt ouders er wel van om hun kinderen op de school van eerste voorkeur in te schrijven.
Hoe reageert de politiek?
Afwijzend. De christelijke partijen honen het voorstel weg. ChristenUnie en de SGP spreken van „een oud lijk” en „een heel oude koe.” Volgens CDA-Kamerlid Rog creëert Asscher „een draak om die vervolgens te bestrijden.”
Ook de VVD reageert afhoudend. Volgens het liberale Kamerlid Heerema „is dit momenteel niet het grootste probleem in het onderwijs.”
En de onderwijsorganisaties?
De Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs (VGS) en de Vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs (Verus) hebben hun onbegrip uitgesproken over het plan.
Gaat die acceptatieplicht er komen?
Nu niet. Maar zeg nooit ”nooit” in de politiek. Maar als de acceptatieplicht er komt, zal die niet worden gemotiveerd omdat achterstanden bestreden moeten worden, maar omdat de samenleving het niet meer zou pikken dat scholen met gemeenschapsgeld bepaalde ouders en kinderen uitsluiten vanwege hun levensovertuiging. Dat is een ideologische discussie. Het is goed dat scholen en organisaties zich daarop nu reeds voorbereiden.
