Ik heb het niet over de veiligheid in de komende kerstvakantie of zomervakantie. Maar de veiligheid van de burgers op lange termijn of in een oorlog.

Dat er juist nu twijfel ontstaat is geen wonder. Een aantal recente ontwikkelingen zijn verontrustend. De Russische president Vladimir Poetin heeft Syrië de S-300 raket geleverd. Daarmee is het voor de Israëlische luchtmacht nu moeilijker geworden doelen van Iran en Hezbollah aan te vallen. Dit kan de Israëlische strategische situatie verzwakken.

Of neem de laatste uitwisseling van bommen en raketgranaten tussen Hamas en Israël in november. Een man uit Netivot vertelde op de radio dat hij 30 seconden heeft om de schuilkelder te bereiken. Als hij het onmiddellijk op een looppas zet –wat zeker ’s nachts onmogelijk is, zeker met kleine kinderen thuis– duurt het zeker 35 seconden om die te bereiken. Burgers klaagden er bovendien over dat de deur van de schuilkelder op slot zat. „Tenslotte heeft de politie de deur opengebroken”, zei een vrouw. Zij hebben nog geluk – ongeveer 2,5 miljoen Israëliërs hebben helemaal geen schuilkelder in de buurt.

En dan zijn er de uitspraken van militaire leiders. Het hoofd van de burgerbescherming, generaal Tamir Yadai, zei deze week dat de burgers in Tel Aviv bij een volgende oorlog niet gezellig op het terrasje koffie kunnen drinken. Dat was een understatement. Hij betoogde dat een volgende oorlog voor de burgers ronduit problematisch zal zijn. Het zal moeilijk zijn de dienstverlening op gang te houden.

Chef-staf Gadi Eisenkot zegt echter dat het leger goed voorbereid is op oorlog. Het leger is volgens hem in de afgelopen jaren beter geworden. Dat is ongetwijfeld waar, maar hetzelfde geldt voor de strijdkrachten van de vijanden. De ombudsman van het leger, generaal Yitzhak Brick, denkt er duidelijk anders over. „Het leger is momenteel in een van de ergste crises”, citeerde The Jerusalem Post hem onlangs. „Het is mogelijk niet langer in staat het hoofd te bieden aan potentiële dreigingen.”

Op zich is de twijfel nuttig. Niets is zo gevaarlijk als valse gerustheid. Topmilitairen dienen manco’s op te sporen en te corrigeren. Van een valse rust was bijvoorbeeld sprake na de Zesdaagse Oorlog van 1967. Israël betaalde daar een zware prijs voor in de oorlog van 1973.

Het is echter jammer dat de politieke machthebbers –in tegenstelling tot veel burgers– geen oog lijken te hebben voor binnenlandse gevaren. De scheuren in de samenleving zijn onder het laatste kabinet van Benjamin Netanyahu groter geworden. De onder zijn bewind aangenomen Natiestaatwet maakt bijvoorbeld geen melding van het principe van gelijkheid. De wet vergroot de kloof met de niet-Joodse landgenoten. Als echte populisten nemen ministers onder anderen kunstenaars onder vuur die kritiek leveren, evenals mensenrechtengroepen en organisaties die werken aan een verzoening.

Met het oog op de Westelijke Jordaanoever valt het beleid van de regering-Netanyahu helemaal niet meer te volgen. Hoe moet er worden toegewerkt naar één staat voor Joden en miljoenen Palestijnen, zonder burgerrechten voor de laatsten? Het is werken aan een bom. Elke gerustheid op dit gebied is valse gerustheid.