Politieke protesten Wit-Rusland escaleren
De tweede dag van protesten tegen de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko is dinsdag uitgelopen op gewelddadige confrontaties tussen betogende studenten en politieagenten. Een vooraanstaande oppositieleider, Anatoli Lebedko van de Verenigde Burger Partij, werd zwaar mishandeld en moest in het ziekenhuis worden opgenomen.
De politie arresteerde ongeveer 30 actievoerders die in een menigte van circa 300 jongeren door het centrum van Minsk liepen terwijl zij leuzen scandeerden zoals „Loekasjenko heeft verloren.” Minister van Binnenlandse Zaken Vladimir Naoemov zei dat er 46 mensen waren opgepakt, onder wie Lebedko en de oppositieleiders Nikolai Statkevitsj en Pavel Severinets.
De betogers protesteren tegen de uitslag van een referendum over de afschaffing van het maximum van twee presidentiële ambtstermijnen en de gang van zaken bij de parlementsverkiezingen. Volgens de kiesraad stemde 77 procent voor het afschaffen van de limiet van twee ambtstermijnen, zodat Loekasjenko in 2006 voor een derde termijn in aanmerking komt. Bij de parlementsverkiezingen haalde geen van de oppositiepartijen de kiesdrempel.
Volgens internationale waarnemers en een onafhankelijk opinieonderzoek waren het referendum en de verkiezingen niet vrij en zijn de uitslagen sterk gekleurd. Uit een onderzoek van Gallup Organization/Baltic Surveys blijkt dat slechts 48,4 procent van de kiezers voor afschaffing van de beperkte ambtstermijn stemde, wat zou betekenen dat het voorstel is verworpen.
De oppositie probeerde in het verleden grote aantallen mensen in beweging te krijgen tegen Loekasjenko, die al tien jaar aan de macht is en het land in een ijzeren greep houdt. Dat lukte in 1996, maar er veranderde niets. De regering heeft de touwtjes in handen bij de massamedia, waarin oppositieleiders steevast worden afgeschilderd als vijand van de natie en agent van het Westen.
Lebedko zei voor zijn arrestatie dat de bevolking bang is. „De honderden in de straten weten dat miljoenen in hun keuken zitten en zeggen dat de verkiezingen niet goed zijn verlopen. Maar er is een psychologische barrière en zij geloven niet dat zij in de meerderheid zijn.”
De directeur van het Onafhankelijk Instituut van Sociaal-Economisch en Politiek Onderzoek, Oleg Manaev, zei dat maatschappelijke hervormingen afhankelijk zijn van de mate waarin de oppositie in staat is de informatie van het Gallup-onderzoek te verspreiden. Volgens Manaev is het mogelijk dat de bevolking massaal in verzet komt als het tot haar doordringt dat de oppositie feitelijk in de meerderheid is. „Er zijn miljoenen van hen. Zij kunnen zich verenigen, en als dat gebeurt, voorspel ik dat we massale bijeenkomsten in de straten zien.”
