Het akkoord tussen de Volksrepubliek China en de Heilige Stoel, zoals het opperbestuur van de Rooms-Katholieke Kerk officieel heet, werd zaterdag wereldkundig. De overeenkomst voorziet erin dat de paus in de toekomst het laatste woord heeft in bisschopsbenoemingen.

Sinds de jaren vijftig bestrijdt Peking de autoriteit van de paus om exclusief bisschoppen te benoemen. Het communistische regime vervolgt geregeld „clandestiene” bisschoppen die door de paus zijn benoemd, en stelt zelf „patriottische” bisschoppen aan die niet de goedkeuring van Rome hebben. Volgens de overeenkomst gaat het Vaticaan zeven „illegale” bischoppen erkennen. Waarschijnlijk offert de paus ook twee „clandestiene” bisschoppen op.

Het akkoord betekent het einde van de zogenaamde onafhankelijke of clandestiene rooms-katholieke kerk, althans op papier. De naar schatting 12 miljoen rooms-katholieken in China trekken zo in de toekomst samen op.

Grote stap

Voor het Vaticaan is dat een grote stap voorwaarts. „We hebben eenheid en vertrouwen nodig. We moeten goede voorgangers hebben die worden erkend door de paus en de autoriteiten van hun land”, zei staatssecretaris Parolin.

Het akkoord is een slag in het gezicht van rooms-katholieken die grotendeels ondergronds het geloof moeten uitdragen. Zij vinden dat hun strijd tegen het regime met een pennenstreek ongedaan is gemaakt en dat hun trouw aan de paus onvoldoende wordt gewaardeerd. „Ze geven de kudde aan de wolven. Het is een ongelooflijk verraad”, zei Joseph Zen, emeritus bisschop van Hongkong, tegen persbureau Reuters.

Het is onduidelijk of de tekst van het akkoord openbaar zal worden. Daardoor is onbekend of de paus een vetorecht heeft als Peking een hem onwelgevallige kandidaat naar voren schuift. Het zou bovendien een voorlopig akkoord zijn.

Strijd

Het verdrag lijkt in strijd met het beleid van de Chinese autoriteiten, die de vervolging van christenen en andere religieuze groepen hebben opgevoerd. De regering wil religie „chinesiseren.” Dat proces zou ingaan tegen het accepteren van een religieuze autoriteit in Rome. „De regering kan nu tegen de rooms-katholieken in China zeggen: „Gehoorzaam ons, want de Heilige Stoel is het al met ons eens”, aldus Zen.

De overeenkomst werd ondertekend zonder dat China de voorwaarde eraan verbond dat de Heilige Stoel de diplomatieke betrekkingen met Taiwan zou verbreken. Dat was decennialang het argument waarmee China weigerde de betrekkingen met het Vaticaan te verbeteren.