Elk jaar publiceert weekblad Vrij Nederland een ”integriteitsindex” voor politici. En elk jaar is het weer raak: als het om integriteitsschendingen gaat, staat de VVD bovenaan. Een wethouder hier, een Kamerlid daar, een raadslid in de Randstad, een partijbestuurder in de provincie; de stroom van liberale politici die vanwege onoorbare praktijken het veld moeten ruimen, droogt maar niet op.

Wie op de hoogte wil blijven van de laatste stand van zaken, raadplege de site isereenvvderopgestapt.nl. Daarop zie je meteen hoeveel dagen er al voorbij zijn zónder afgetreden VVD’ers…

Bij dit alles moeten we natuurlijk wel bedenken dat niet elk vertrek van een liberaal met integriteit te maken heeft. Dat Hennis een klein jaar geleden opstapte als minister van Defensie stond hier los van. En de problemen waarin minister Blok (Buitenlandse Zaken) deze zomer verzeild raakte, hadden niets van doen met meer of minder onkreukbaar zijn.

Bovendien ligt het voor de hand dat een partij die in het parlement, in provincies en in gemeenteraden veelal de grootste is, ook de meeste akkefietjes heeft. Maar zelfs als we dat alles meerekenen, blijven de liberalen koploper in integriteitsschendingen. Wat onvermijdelijk om een verklaring vraagt.

Zou misschien een rol spelen dat het bij VVD’ers, immers relatief vaak afkomstig uit het (lokale) bedrijfsleven, nu eenmaal –om een zekere bewindsman te citeren– „ergens diep in hun genen” zit om het liefst met „de eigen groep of het eigen dorp” op te trekken? En om partijgenoten en voormalige handelspartners te bevoordelen boven onbekenden, met wie het moeilijk is „een binding” aan te gaan?

Tja, dat zou een rol kunnen spelen. Maar voor een belangrijk deel blijft het gissen waarom nu juist VVD’ers zo vaak een misstap begaan.

En dan nog een vraag, even intrigerend als de vorige: hoe komt het dat kiezers deze partij desondanks trouw blijven? Want dat was de uitkomst van een deze week naar buiten gebracht onderzoek. Uit een enquête onder leden van het opiniepanel van EenVandaag bleek dat 71 procent van de VVD-kiezers geen spijt heeft van zijn stem op de liberalen. Een percentage dat nota bene hoger ligt dan bij andere partijen.

Wie hiervoor een verklaring zoekt, vindt in de toelichting door de liberale panelleden wel enkele aanknopingspunten. Zo bewondert men premier Rutte omdat hij Nederland uit de crisis zou hebben geholpen. En men gelooft zo sterk in het VVD-gedachtegoed, dat men allerlei gedoe –dat volgens liberalen door de media „veel te sterk wordt opgeblazen”– voor lief neemt.

Toch blijft het een fascinerende vraag waarom kiezers een partij (blijven) steunen waarin zo veel misstappen worden begaan. Of is dat eigenlijk helemaal niet verwonderlijk? Wie vertrouwd is met de Bijbel weet dat rechtvaardigheid en onkreukbaarheid hier op aarde lang niet altijd worden beloond. En wie dat niet geneigd is te geloven, raakt misschien overtuigd door de verre van onkreukbare Donald Trump, die ondanks zijn escapades in het Witte Huis werd gekozen.

Jawel, ook het ondanks alles steunen van niet integere politici zit blijkbaar „ergens diep in onze genen.”