„Helga Deen was een zeer gevoelig meisje met een enorm sterke wil”, zegt G. Kobes, die zich als archivaris van het regionaal archief sinds begin dit jaar met de vondst bezighoudt.

In het dagboek schrijft Deen onder meer over kindertransporten, ontluizingen en haar gevoelens van wanhoop en onmacht „Op een bepaald moment schrijft ze: „als mijn wil sterft, sterf ik ook””, aldus Kobes. „Ik kreeg de koude rillingen toen ik het dagboek las.”

De archivaris kreeg het uit het kamp gesmokkelde dagboek, opgeschreven in een oud scheikundeschrift, in januari aangeboden door Conrad van den Berg. Diens vader Kees had tijdens de oorlog in Tilburg verkering met Helga. Het dagboek zat met enkele brieven, een vulpen, een haarlokje en damesverband in een oude bruine damestas.

Helga Deen werd op 1 april 1943, ze zat toen in het eindexamenjaar van de rijks-hbs in Tilburg, met haar broer Klaus en haar ouders Willy en Käthe afgevoerd naar Kamp Vught. Vanaf 1 juni hield ze in het geheim een dagboek bij. Ze had dat afgesproken met haar vriend.

Op 6 en 7 juni werden 1300 kinderen uit Vught op transport naar Sobibor en Auschwitz gesteld. Helga Deen zat niet bij deze groep, maar de gebeurtenis maakte vanzelfsprekend wel diepe indruk. „Transport. Het is te veel. Ik ben kapot en morgen weer. Maar ik wil, wil, want als mijn geluk… (er volgt een onleesbare passage, red.) en wil sterft, sterf ik ook. Dit is om nooit te vergeten.”

De scholiere schreef op 2 juli haar laatste brief uit Vught. „Zwervers zijn we, landverhuizers en we moeten ons dus naar hun levenswijze aanpassen. Wat we deze maanden hebben meegemaakt, is onbeschrijflijk en voor iemand die het niet zelf meegemaakt heeft, onvoorstelbaar”, aldus Deen in de brief. Het regionaal archief meldt dat alle vier gezinsleden op 16 juli 1943 in Sobibor zijn omgebracht.

Op zaterdag 30 oktober toont het Tilburgse archief het dagboek van Helga Deen tijdens de Landelijke Archievendag. Volgens Kobes bestaan er plannen om het dagboek volgend jaar mei te publiceren. „Dan vieren we zestig jaar bevrijding en dat zou een mooi moment zijn om het dagboek uit te brengen.”