Geef iedereen een handicap
Een wedstrijd spelen is alleen leuk als de spelers aan elkaar gewaagd zijn. Het is saai en gênant als de ene partij de andere volkomen wegspeelt. Dat geldt zowel bij een potje dammen als bij een partijtje voetbal. Daarom mengt men sterkere en zwakkere spelers tot gelijkwaardige teams. Iedereen moet zich dan inzetten om te winnen, en iedereen maakt ook kans op de overwinning.
Bij individuele sporten worden beginners en gevorderden vaak apart gehouden. Een elegante manier om goede en slechte spelers toch samen gelijkwaardig mee te laten doen kent het golfspel. Doel daarbij is om een balletje met een stok in een aantal putjes te mikken. Wie dat met het laagste aantal slagen doet, wint. Om verschil in geoefendheid op te vangen krijgen zwakke spelers een voorsprong in de vorm van een puntenaftrek. Deze bonus heet een handicap, en wordt berekend op basis van wedstrijdresultaten. Hoe lager de handicap, hoe beter de speler. Vaardigheid wordt zo erkend en gestimuleerd.
Knikkers
Het beeld van het spel met competitie en dus ook winnaars en verliezers wordt in de economie fervent gebruikt. Vrijemarktpartijen proberen winst te behalen door als eerste of als beste de concurrentie te verslaan. In theorie levert dit optimale resultaten op, in de praktijk helaas niet. De spelregels zijn niet eerlijk, zwakkere spelers staan blijvend aan de kant, en pauzes tussen de wedstrijden ontbreken. Het gaat slechts om de knikkers, niet meer om het spel.
Ook in Nederland valt dit te zien. De regering stimuleert de toppers en frustreert de tobbers. In sterke marktpartijen wordt geïnvesteerd zodat ze nog sterker kunnen worden, maar zwakkeren worden geacht meer zelfredzaam te worden door beknibbelingen. Ontwikkelingssubsidies verschuiven van het noorden naar de Randstad, winstbelastingen gaan omlaag en zorgpremies omhoog. Wie eenmaal in een zwakke positie terechtkomt kan daar steeds moeilijker uit komen. De economisch succesvollen trekken anderen onvoldoende mee in de winst: die wordt geïnvesteerd in arbeidsbesparende automatisering of in goedkopere productielanden en in buitensporig hoge eigen inkomens. Dit roept om bijsturing.
Banengolf
Het huidige stelsel van arbeidsbemiddeling en uitkeringen is nodeloos ingewikkeld en bureaucratisch en maakt de minder productieven niet economisch concurrerend. Beter lijkt het om net als bij het golfspel iedereen naar capaciteiten en leeftijd een handicap te geven, bijvoorbeeld in de vorm van een jaarlijks vast te stellen negatieve belastingaanslag. Hoe hoger de beperkingen, hoe hoger de handicap.
Dit kan in de plaats komen van bestaande uitkeringen zoals WAO, AOW, en kinderbijslag, onder doelmatig beheer van de Belastingdienst. Jongeren zonder werkervaring, chronisch zieken, of oudere werklozen zouden met zo’n handicap hun lagere productiviteit kunnen compenseren met een lager loon zonder onder het bestaansminimum te komen. In elke baan die hen past. Naarmate meer wordt verdiend kan de handicap in evenredigheid omlaag: hiermee wordt de eigen economische zelfstandigheid benadrukt en onnodige inzet van gemeenschapsgeld vermeden. Ieders persoonlijke arbeidsopdracht en de onderlinge zorgplicht kunnen zo op een in de bijbelse traditie passende eigentijdse wijze worden vormgegeven.