„Christendom heeft zich vanaf begin op hele wereld gericht”
Het christendom heeft zich vanaf zijn allereerste begin op de hele wereld gericht, voor zover die op een bepaald moment bekend was althans. De manier waarop het ”de ander” met de boodschap van het Evangelie probeerde te bereiken, verschilde per periode.
Dat betoogde prof. dr. Klaus Koschorke donderdagmorgen op een internationale conferentie over religieuze opwekkingsbewegingen aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De Duitse emeritus hoogleraar vroege en wereldwijde kerkgeschiedenis verzorgde de openingslezing, met als thema ”Het piëtisme van de 18e eeuw, opwekkingsbewegingen in de 19e eeuw en het programma van een polycentrische geschiedenis van het wereldchristendom”.
Prof. Koschorke benadrukte dat het christendom de eeuwen door zending heeft bedreven, dus niet alleen na de Tweede Wereldoorlog bijvoorbeeld. Het zijn ook niet alleen Europeanen die zich ervoor hebben ingezet. „Er heeft altijd een veelheid bestaan aan regionale centra, inheemse initiatieven, culturele uitingsvormen en confessionele versies.”
Een van de bewegingen die een grote rol hebben gespeeld in de uitbreiding van het christendom is het achttiende-eeuwse piëtisme, aldus de emeritus hoogleraar. Hij wees hierbij op de talloze activiteiten van de Frankeschen Stiftungen in het Duitse Halle en die van de Herrnhutters. „De lutherse geestelijke Christian Gotthilf Salzmann vergeleek in 1787 zijn verlichte kosmopolitische tijdgenoten met de Herrnhutters. De eersten praatten veel, maar reisden weinig; de Herrnhutters trokken de hele wereld rond om „overal broeders en zusters te vinden” en „zich te bekommeren om de negerslaven in Engelse en Hollandse koloniën.””
Vanuit Halle werden al in 1706 zendingsactiviteiten ontplooid in de Indiase stad Tranquebar. „En de Herrnhutters verspreidden zich snel over Duitsland, Europa en sommige delen van Amerika, Afrika en Azië.”
Een belangrijk piëtistisch communicatiemiddel vormden tijdschriften en andere gedrukte media, stelde prof. Koschorke. Deze bereikten niet alleen het thuisfront, of stimuleerden andere zendelingen, maar werden op zeker moment ook gelezen door „native” christenen in bepaalde gebieden. „Dit leidde tot wederzijds begrip en directe communicatie.”
Tijdens de conferentie, georganiseerd door het Amsterdam Centre for Religious History, belichten tot en met vrijdag meer dan 25 sprekers een scala aan (regionale) opwekkingsbewegingen.
Lees ook:
„Communicatie speelde belangrijke rol bij ontstaan opwekkingsbewegingen” (rd.nl, 29-05-2018)
