Sancties of geen sancties: de Russen denken er niet aan om de lucratieve handel met Noord-Korea stop te zetten. De oliekraan staat gewoon wagenwijd open in de richting van het communistische land. Noord-Koreaanse arbeidskrachten werken in Siberië of bouwen aan de stadions die nodig zijn voor het WK voetbal in Rusland van deze zomer. Ze krijgen er een mager loontje voor, waarvan ook nog eens een deel naar Pyongyang gaat.

In een brief aan president Donald Trump hekelden verschillende Amerikaanse senatoren eerder deze maand het feit dat onder meer Rusland de internationaal opgelegde sancties tegen Noord-Korea aan zijn laars lapt. Ze wezen er daarbij fijntjes op dat Noord-Korea volgens een VN-panel van experts Syrië nota bene zou hebben geholpen met het ontwikkelen van de chemische wapens waar begin deze maand volgens het Westen een chemische aanval plaatsvond in Douma.

Wat beweegt de Russen tot die houding? Experts zoeken de verklaring onder meer in het gemeenschappelijke communistische verleden van Rusland en Noord-Korea. Moskou ziet volgens hen niet graag dat Noord-Korea wordt ingekapseld door het pro-Amerikaanse zuiden. Pyongyang was bovendien een van de weinige overheden die Moskou openlijk steunden in de Oekraïense kwestie.

In tegenstelling tot Amerika denkt Rusland daarnaast dat terughoudendheid meer oplevert dan krachtige dwang- en sanctiemaatregelen. In de Verenigde Naties stemde Rusland altijd voor het instellen van sancties, maar in de praktijk gaat Moskou er ontspannen mee om. Volgens de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Sergej Lavrov, is een complete isolatie van Noord-Korea namelijk erg gevaarlijk voor de stabiliteit van de regio: een kat in het nauw maakt rare sprongen.

Rusland probeert de sanctievoorstellen van de Verenigde Staten dan ook te verzwakken of de angel eruit te halen Begin 2017 verkocht Rusland bijvoorbeeld enorm veel olie aan Noord-Korea om de nieuwe Amerikaanse oliesancties ineffectief te maken. En vlak voor de Olympische Spelen prees Moskou het Zuid-Koreaanse besluit om geen nieuwe sancties in te stellen als reactie op nieuwe kernproeven.

Strenge sancties zijn bovendien niet in het Russische belang. Rusland wil de wereldwijde machtspositie van de Verenigde Staten al langere tijd ondermijnen, ten gunste van zichzelf. Daarvoor heeft het bondgenoten nodig, ook al betreft dat niet altijd de meest frisse regimes. De relatie van Rusland en Noord-Korea is volgens analisten te vergelijken met die tussen de Verenigde Staten en Saudi-Arabië: dat laatste regime heeft de VS vanouds ook nodig voor zijn machtspositie.

Het Russische deel dat grenst aan Noord-Korea kan profiteren van goede banden met Pyongyang. Vanuit de havenstad Nachodka gaat bijvoorbeeld veel handelswaar richting Noord-Korea. Zolang de Russische economie voordeel heeft bij relaties met Noord-Korea zal ondertekening van sancties daarom enkel van symbolische waarde blijven. Het valt dus ook niet te verwachten dat Rusland op dit punt snel bij zal draaien.

Ten slotte gaat het ook om de positie van president Vladimir Poetin. Hij leunt sterk op de steun van antiwesterse nationalisten. Zij stellen in alles het belang van Rusland voorop: als sancties dat niet zijn, moet Moskou er niet aan meedoen. En de sancties tegen Noord-Korea zijn nu eenmaal niet per se in het belang van de Russen.