Balans eerste lustrum koningspaar positief
Het is bijna een wetmatigheid in Nederland. Tegenover een investering moet een opbrengst staan. Vervolgens worden die cijfers tegen elkaar afgewogen, waarna er een oordeel gegeven kan worden over het rendement. Zelfs de koning en de koningin ontkomen niet aan zo’n rendementscheck. Nu koning Willem-Alexander deze maand vijf jaar op de troon zit, is het volgens de rekenmeesters tijd om ook in ronde euro’s de balans op te maken.
Het Financieele Dagblad (FD) brengt daarom dezer dagen een aantal artikelen over het rendement van het koningschap, dat de belastingbetaler zo’n 42 miljoen euro per jaar kost.
Het onderzoek van het FD maakt wel duidelijk dat er geen reden is voor paniek als het gaat om de kosten en baten van het koningshuis. Koning Willem-Alexander en zijn vrouw hebben grote interesse in het bedrijfsleven. Meer specifiek: hun interesse ligt meer bij de vernieuwende bedrijven dan bij de traditionele spelers uit de ‘oude economie’. Zoals een manager van een multinational het verwoordt in het FD: „Ze zijn absoluut in ons geïnteresseerd, maar al snel volgt de vraag wat we voor het midden- en kleinbedrijf betekenen.”
Toch mag de waarde van het koningspaar niet alleen in euro’s worden gemeten. Dat onze koning ook koopman is, is mooi meegenomen, maar hij blijft in de eerste plaats koning. In dat ambt is hij de persoon die een verbindende rol heeft in onze gefragmenteerde samenleving. Na vijf jaren mag hij daarop beoordeeld worden. En ook dat oordeel valt zeker niet negatief uit. Waar koningin Beatrix een meer moederlijke rol vervulde, was de verwachting dat koning Willem-Alexander op dat gebied wat zakelijker zou zijn. Alleen al vanwege zijn leeftijd kon van de koning niet verwacht worden dat hij een vaderlijke rol in ons volksleven zou gaan spelen.
Toch is het knap wat de koning de afgelopen jaren juist op dat gebied heeft laten zien. Hij was er bij rampen en zorgen en aarzelde niet om in interviews open te zijn over z’n eigen gevoelens.
Al met al kan de conclusie getrokken worden dat de balans van vijf jaar koningschap over het geheel genomen vooral positief is. De opbrengsten, vaak indirect, in euro’s overstijgen de kosten vele malen.
Wat de niet-economische zaken betreft, zijn de kosten alleen voor de koning en zijn gezin. Het aanvaarden van dit ambt betekent dat je nooit een normaal privéleven zult hebben. Die kosten heeft de koning ongetwijfeld overdacht en heel bewust geaccepteerd. De opbrengsten van deze investering voor de maatschappij zijn misschien niet exact meetbaar, maar zeker wel voelbaar.
Koning Willem-Alexander kan vanwege zijn leeftijd geen vader des vaderlands zijn. Wat niet wil zeggen dat hij dat niet kan worden. Voor nu vervult hij als koning de rol van een zeer betrokken grote broer met oog voor economische belangen.
