Engelse theoloog Graham Ward over sektarische trekken ”radicale orthodoxie”
Ooit beschouwde hij zich als aanhanger van de radicale orthodoxie, een theologische stroming die zich verzet tegen de scheiding tussen geloof en werkelijkheid. De Engelse theoloog Graham Ward, deze week in Nederland, haakte af toen hij vond dat de beweging „sektarische trekken kreeg.”
Dat zei hij desgevraagd tijdens een bezoek aan de Vrije Universiteit Amsterdam dinsdag, waar hij een lezing hield. Ward (1955) is een anglicaans priester en hoogleraar theologie in Oxford. Hij wordt met John Milbank, William Cavanaugh en Catherine Pickstock gerekend tot de vertegenwoordigers van de zogenaamde postliberale theologie, richting de ”radicale orthodoxie”.
De theologische stroming van de radicale orthodoxie ontstond in 1990 met het werk van John Milbank over ”Theologie en sociale theorie”. Ze wordt sindsdien gedragen door verschillende theologen in met name Noord-Amerika en het Verenigd Koninkrijk. De radicale orthodoxie verzet zich tegen de seculiere en liberale scheiding tussen geloof en werkelijkheid. De prominentste voorstanders ervan komen uit rooms-katholieke en anglicaanse hoek. Zij hebben zich vooral gericht op thema’s als Drie-eenheid en christologie.
De laatste jaren distantieert Ward zich van de stroming. „Ik word er nog steeds mee verbonden”, zegt hij, „maar ik typeer mijn betrokkenheid nu meer als een gedeelde verantwoordelijkheid. Gaandeweg werd radicale orthodoxie een klaroenstoot voor het vormen van een eigen groep. Mensen mailden mij of zij geen lid konden worden van deze beweging. Dat was voor mij een teken dat radicale orthodoxie sektarische trekken kreeg.”
Volgens Ward is er tegenwoordig een toenemend besef van het bestaan van een wereldchristendom, dat ingang heeft gekregen in alle culturen. Er is ook veel meer oog voor religie in het publieke domein. Ward: „Religie is een publiek fenomeen, dankzij het bestaan van kerken en moskeeën. Het is onzin en onmogelijk om dit te verbergen en te privatiseren.”
Een dochter van Wardis sinds kort getrouwd met een moslim. „De generatie van mijn kinderen, nu eind twintig, stuit op volstrekt andere thema’s dan waar ik mee opgroeide”, zo verklaart Ward. „Ze hebben te maken met gemengde huwelijken tussen partners van verschillende religies. We hadden daarom een huwelijksplechtigheid in de kerk en in de moskee. De waarheidsclaim van mijn schoonzoon is niet te harmoniseren met de mijne. Maar gelovigen zijn tegenwoordig steeds meer in staat om in de publieke ruimte samen met elkaar te leven. Er is respect mogelijk zonder de inhoudelijke waarheid geweld aan te doen.”
