Column (Leendert van Wezel): Bestand tegen de leegte
„De moderne cultuur verwerpt het geloof in een groot kosmisch plan. We zijn geen acteurs in een of ander werelddrama. Het leven heeft geen script, geen toneelschrijver, geen regisseur, geen producent – en geen zin. Voor zover wij wetenschappelijk kunnen nagaan is het heelal een blind, doelloos proces vol wild geraas, maar zonder betekenis. Wij lopen tijdens ons oneindig korte verblijf op dit ene kleine planeetje wat te tobben en te doen, en daarna wordt er nooit meer iets van ons vernomen.”
Ik lees dit precies midden in het spraakmakende boek ”Homo Deus” van Yuval Noah Harari. Een schokkende samenvatting van waar het humanistisch geloof en de wetenschap ons als mensheid spiritueel hebben gebracht: in de totale, grenzeloze leegte, het geloof in het Niets, en dus in het Nu. De wetenschap heeft in het heelal geen God aangetroffen, en in de mens geen ziel. „Nieuwe wetenschap leert ons dat het zelf, het ‘ik’ niet bestaat – het is ons brein dat ons wijsmaakt dat we ‘iemand’ zijn.” Alles is een algoritme, alles kan begrepen worden, de mens zelf is niet meer dan een complex algoritme. Harari beschrijft dat uiteindelijk het ”dataïsme” de nieuwe religie wordt. Alomtegenwoordige gegevens bepalen wat juist is, en wat waarheid.
Op dat punt moest ik denken aan ”De cirkel” van Dave Eggers, waarin Eggers beschrijft hoe de totale transparantie van onze datagedreven maatschappij ons uiteindelijk elk moment van ons leven zal volgen en beheersen. Wie om privacy- of andere redenen zich daarvan afsluit, pleegt een misdaad. Overdreven? Nu nog wel, maar de stap naar de wereld van Eggers is klein, want alle technologie is al beschikbaar.
Wat heeft een christen te zeggen in een maatschappij waarin leerlingen en studenten op veel (hoge)scholen en universiteiten het geloof in het Niets uit horen dragen? Veel! We mogen elkaar en onze kinderen bemoedigen met de vaste overtuiging dat God bestaat. Nee, Zijn bestaan is niet verklaarbaar. God zoeken in het heelal is zinloos. Hij bevindt Zich in een voor ons niet-waarneembare dimensie, maar Hij is! En Hij is een Beloner van degenen die Hem zoeken.
Ik hoef gelukkig de schepping niet te verklaren, want mijn God doet wonderen die mijn verstand te boven gaan. Mijn Zaligmaker kan op water lopen, doden levend maken en ernstig zieken genezen. En ook vandaag doet Hij nog wonderen en ervaren we zonder twijfel dat Hij bestaat. Wie kan u ooit dat moment ontnemen dat u mocht weten dat God in de Heere Jezus Christus ook u op het oog heeft? Die stille vrede van dat moment? Dan zorgt onze genadevolle God Zelf dat Zijn bestaan, zoals Lukas 1:1 zegt, „onder ons volkomen zekerheid” heeft.
