Dweilen met kraan open tegen illegaal vuurwerk
De Nederlandse politie heeft dit jaar tot nu toe 20.000 kilo illegaal vuurwerk in beslag genomen. De tussenstand is vergelijkbaar met 2016, toen tot en met Oudejaarsdag 50.000 kilo werd onderschept. Wel wordt het politiewerk jaarlijks intensiever doordat het om relatief kleine hoeveelheden per keer gaat.
„Veruit de meeste kopers van illegaal vuurwerk bestellen tegenwoordig via internet”, zegt een woordvoerder. „Alles is versnipperd, we treffen niet vaak meer een tussenhandelaar bij wie we een grote partij vinden.”
Het is vechten tegen de bierkaai, erkent de politie. Een speciaal team speurt –zeker de laatste maanden van het jaar– het internet af op zoek naar online vuurwerkhandel. „Maar we komen ogen tekort, er is niet tegenaan te werken. Wat we doen, is vooral de handel frustreren. Stuiten we op websites of socialmedia-accounts waarop illegaal vuurwerk wordt aangeboden, dan nemen we contact op met de provider en gaan ze op zwart. Er zijn al diverse sites uit de lucht gehaald, maar we weten natuurlijk niet hoeveel er nog actief zijn.”
Het illegale vuurwerk komt al jaren voornamelijk uit voormalige Oostbloklanden. Doordat steeds meer consumenten direct afnemen, stijgt het aantal gevaarlijke pakketjes dat via postbedrijven ons land binnenkomt. Om de veiligheid van medewerkers te beschermen, moeten zij soms vergaande maatregelen nemen. Zo huurt PostNL regelmatig een hond in als er een grote lading verzendingen uit de risicolanden komt. Gaat deze bij een pakket zitten, dan zijn medewerkers bevoegd om de inhoud te bekijken. De Inspectie Leefomgeving en Transport, belast met certificering van vuurwerk, adviseert de postbedrijven hoe ze illegaal vuurwerk kunnen opsporen. „We helpen hen pakketten te herkennen. Dat is lastig werk, want verzenders worden steeds inventiever.”
Flinke straffen voor het bezit van illegaal vuurwerk schrikken blijkbaar niet af. Bij kleinere hoeveelheden eist justitie bij de eerste overtreding doorgaans werkstraffen. Wie in herhaling valt, riskeert al snel een gevangenisstraf. Bij handelsvoorraden kan die zelfs tot twee of drie jaar oplopen. Voor het Openbaar Ministerie heeft de vervolging „zeker prioriteit”. „Dat is al jaren zo. Zeker doordat het illegale vuurwerk steeds zwaarder wordt.”
Volgens de politie zijn de gevaarlijkste soorten vuurwerk de laatste jaren gelijk gebleven. Lawinepijlen, bangers (zoals cobra’s), mortierbommen, batterijen (zoals flowerbeds) en Romeinse kaarsen vormen de zogeheten Big Five. „Alleen wordt de kracht van dat vuurwerk elk jaar groter. Een cobra heeft tegenwoordig de kracht van een handgranaat. Zolang dat in de landen om ons heen nog wordt geproduceerd, is het voor ons dweilen met de kraan open. Waar mogelijk, grijpen we in. Maar de politie gaat dit probleem niet oplossen.”