Saudi-Arabië wordt alom gezien als een conservatief koninkrijk waar het openbare leven volledig wordt bepaald door de rigide wahabitische versie van de islam. Sinds Mohammed bin Salman echter in 2015 tot kroonprins werd benoemd, lijkt er een frisse wind door het koninkrijk te waaien. Een wind die de Saudiërs zelf soms de adem beneemt.

Recentelijk werd er in Saudi-Arabië een beurs voor technologische vernieuwingen georganiseerd, waar vooral veel Aziatische landen aan deelnamen. Bij die gelegenheid maakte het Saudische koninkrijk bekend dat een van de participanten het Saudische burgerschap werd verleend. Het ging om Sophia, die afkomstig was uit Hongkong. Saillant detail is echter dat Sophia een vrouwelijke robot is.

Hiermee kreeg Saudi-Arabië een wereldwijde primeur. Critici schreven dat het Saudische leiderschap technologie gebruikte om de schendingen van de mensenrechten in het koninkrijk zelf te verdoezelen. Sophia’s nieuwe Saudische nationaliteit vormde echter slechts het sluitstuk van een stroom aan veranderingen die de laatste maanden in het koninkrijk werden afgekondigd. Vrouwen mogen binnenkort achter het stuur van een auto plaatsnemen en zelfs voetbalstadions bezoeken.

Kroonprins Mohammed bin Salman zei onlangs in een interview dat Saudi-Arabië terug diende te keren naar een gematigde islam die „openstaat voor de wereld en andere religies. Zeventig procent van de Saudische bevolking is jonger dan dertig jaar. We willen niet nog eens dertig jaar verspillen aan het bestrijden van extremistisch gedachtegoed. Dit moet nu en onmiddellijk gebeuren.”

De moderne en futuristisch ogende Sophia was wellicht als model bedoeld voor hoe volgens de kroonprins toekomstige generaties van Saudiërs eruit zouden moeten zien.

De grootste hindernis om het Saudische koninkrijk te moderniseren, is echter de dominante wahabi-ideologie. Deze bestrijden is moeilijk, en soms lijkt het erop dat de kroonprins die daarom eerder probeert te omzeilen.

Megastad

Eind vorige maand maakte Saudi-Arabië bekend dat er een nieuwe megastad zal worden gebouwd. Die constructie zal 500 miljard dollar gaan kosten en Neom worden genoemd.

In een interview met Bloomberg lichtte de Saudische kroonprins deze naam toe. De laatste letter, de m, staat voor het Arabische woord ”mustaqbal” oftewel toekomst. Het Griekse woord neo betekent nieuw. Een nieuwe toekomst dus.

De stad Neom zal vele malen groter worden dan New York. Hij zal in het noordwesten van Saudi-Arabië worden gebouwd en zich uitstrekken tot de Jordaanse stad Akaba. Vanuit Akaba zal de nieuwe stad via een landbrug vervolgens worden verbonden met Egypte. De Jordaanse autoriteiten hebben al laten weten dat overheidsgebouwen die zich in Amman bevinden naar het Jordaanse deel van Neom zullen worden verplaatst.

Regeringssysteem

Het opvallendste aspect van de nieuwe stad zal echter het regeringssysteem worden. De Saudische autoriteiten lieten weten dat Neom een ander „bestuursraamwerk” zal krijgen dan de rest van het Saudische koninkrijk. Dat leek te suggereren dat de islamitische sharia, die de heersende wet in Saudi-Arabië is, niet in Neom zal worden toegepast. Dat is onder meer bedoeld om de stad aantrekkelijk te maken voor buitenlandse investeerders.

Kroonprins Mohammed bin Salman bevestigde dat er in Neom „andere wetten” zullen heersen. Hij stelde dat „de wetten er voor 98 procent gelijk zullen zijn aan die van andere wereldsteden. Er is echter 2 procent waar we niet aan kunnen beginnen. Bijvoorbeeld alcohol.”

Volgens de Saudische kroonprins was dit echter geen probleem, omdat „buitenlanders die dit wilden hiervoor gewoon in hun auto naar het Jordaanse of het Egyptische deel van Neom kunnen reizen.”

Een interessante vraag is of er in het Saudische deel van deze nieuwe stad ook kerken zullen mogen worden gebouwd, zoals in Egypte of Jordanië. Of behoort de constructie van kerkgebouwen ook tot de 2 procent van niet-toelaatbare zaken?