Overigens hebben de mensen van Ant Studio uit New Delhi deze manier van luchtkoeling niet zelf bedacht. De oude Egyptenaren maakten al gebruik van verdamping om de temperatuur in hun woningen te verlagen. Niet met buizen van klei, maar door kletsnatte doeken in de deuropening te hangen. Elk zuchtje wind helpt mee om het water in de doeken te laten verdampen, met afkoeling als gevolg.

Adiabatisch

Met een moeilijk woord heet deze vorm van koeling adiabatische koeling. Water verdampt niet vanzelf. De flinke hoeveelheid energie die daarvoor nodig is, onttrekt het water aan de lucht. Een fikse temperatuurdaling is het gevolg.

Het ontwerp van de buizenairco is het antwoord op een vraag van de directie van DEKI Electronics Factory, een fabriek in India waar de temperatuur voor medewerkers ondraaglijk werd. Niet alleen als gevolg van de hoge buitentemperatuur, maar ook omdat ovens waarin elektronica wordt ‘gebakken’ er nog een schepje bovenop doen. De lucht in de omgeving van de oven had een temperatuur van 55 graden Celsius.

Koelkast

De ontwerpers van Ant Studio kozen niet voor een standaard airco met een warmtepomp. Dit systeem, met het principe van een koelkast, werkt prima om comfort en arbeidsproductiviteit te verhogen, maar slurpt energie.

Met de airco van kleibuizen krijgen de ontwerpers de temperatuur omlaag tot 35 graden Celsius zonder ook maar een vingerhoed energie te gebruiken. Het enige waar in theorie energie voor nodig is, is het leiden van warme lucht langs de kletsnatte buizen. Omdat de buizenstellage staat op de plaats waar de warme lucht van de ovens de fabriekshal binnenkomt, gaat dat in dit geval vanzelf. Wanneer de lucht de buizen weer verlaat, is hij 20 graden afgekoeld en brengt zo de binnentemperatuur in het gebouw terug tot een voor Indiase begrippen werkbaar niveau.

Poreus

Om de airco goed te laten functioneren, is het noodzakelijk de buizen –die elk ongeveer een halve meter lang zijn– één tot twee keer per dag te overgieten met water. Vaker hoeft niet, de poreuze klei houdt het water goed vast.

De mensen van Ant Studio zijn niet de enigen die de oude Egyptische methode hebben herontdekt. Ook in het Westen komt adiabatische koeling steeds meer voor. Apparaten die op de markt komen, claimen een temperatuurdaling van 10 graden bij een energieverbruik dat zo’n zes keer lager is dan dat van een ‘gewone’ airco. Kanttekening hierbij is wel dat de energiezuinige methode vooral geschikt is voor koeling van grote fabriekshallen en dat het principe bij een hoge luchtvochtigheid minder goed werkt.