Nog geen reden tot juichen na verzoeningspoging Hamas en Fatah
RD-correspondent Alfred Muller levert wekelijks vanuit Jeruzalem commentaar op gebeurtenissen in Israël. Vandaag: hoe te reageren op de verzoeningspoging tussen Hamas en Fatah?
Palestijnen stonden maandag aan de kant van de weg om Palestijnse regeringsleden toe te juichen toen ze de Gazastrook binnenreden.
De zoveelste verzoeningspoging tussen Hamas in Gaza en de door Fatah geleide Palestijnse regering op de Westelijke Jordaanoever is begonnen. In 2007 nam Hamas de macht over van Fatah in de Gazastrook tijdens een bloedige coup.
Het bestuur van Hamas in de afgelopen tien jaar is jammerlijk mislukt. Het gebied raakte in internationaal isolement en veranderde in een soort openluchtgevangenis. Bijna de helft van de bevolking werd werkloos en honderdduizenden waren afhankelijk van voedselhulp van de VN. Hamas kon de problemen ook niet via diplomatieke wegen oplossen, want dan zou de partij met Israël moeten onderhandelen.
Hamas misbruikte publieke fondsen om oorlog tegen Israël voor te bereiden. Dat is een oorlog die Hamas onmogelijk kan winnen. De drie conflicten in de afgelopen tien jaar waren desastreus voor de Gazanen, met duizenden doden en gewonden en tal van vernielde huizen. Onder zware druk van Egypte besloot Hamas twee weken geleden het wanbestuur over te dragen aan de Palestijnse regering op de Westoever.
De stap biedt beide partijen potentiële voordelen. Hamas schuift de verantwoordelijkheid voor de puinhopen die ze heeft gecreëerd zo mooi door naar de Palestijnse Autoriteit. Hamas heeft nu ook de kans haar invloed op de Westelijke Jordaanoever uit te breiden. De Palestijnse regering kan niet langer verweten worden door Israël en andere landen dat ze slechts de helft van de Palestijnen vertegenwoordigt.
Maar of de toenadering tot een blijvende vooruitgang zal leiden, valt ernstig te betwijfelen. Fatah en Hamas moeten een formeel akkoord sluiten. Het moeilijkste punt is wie verantwoordelijk wordt voor de strijdkrachten van Hamas. President Mahmud Abbas en premier Rami Hamdallah hebben geëist dat Hamas de controle over de troepen overdraagt aan de Palestijnse regering. Maar Hamasleiders hebben gezegd dat zij zelf zeggenschap willen houden over het militaire apparaat. Anders gezegd: Hamas wil de uiteindelijke baas blijven in Gaza.
Hoe erop te reageren? Washington staat positief tegenover de Palestijnse poging tot eenwording. Maar de Amerikaanse regering eist terecht dat Hamas zich houdt aan de richtlijnen die het Midden-Oostenkwartet (de EU, VS, VN en Rusland) heeft opgesteld. Dat wil zeggen dat Hamas het bestaan van de staat Israël moet erkennen. De partij zal de bestaande Israëlisch-Palestijnse akkoorden moeten respecteren en moeten afzien van het gebruik van terreur. Premier Benjamin Netanyahu voegde daar deze week nog wat aan toe. De Palestijnse regering moet Israël erkennen als Joodse staat en Hamas moet de banden met Iran verbreken. Dat land roept op tot de destructie van Israël.
Hamas heeft dus nog een lange weg te gaan.