Van de Wege: Paus en Pascal hebben beiden afkeer van luxe
Paus Franciscus wil Blaise Pascal zalig gaan verklaren. Claimt het Vaticaan de auteur van de beroemde ”Les Pensées” nu niet al te zeer? Twee vragen aan Pascalkenner Gert van de Wege uit Kampen.
Van de Wege is al jaren geboeid door Pascal. Wat hem in Pascal raakt is zijn frisse kijk op het christelijke geloof en het menselijk bestaan. „Het is niet overdreven om Pascal een genie te noemen. Domheid en schijnheiligheid konden op zijn meedogenloze spot rekenen. God is bij hem de soevereine God, voor Wie hij zich diep vernedert. Pascal kon hard zijn voor anderen, maar hij was ook hard voor zichzelf. De laatste jaren van zijn leven leidde hij een ascetisch leven.”
Hoe duidt u het plan van de paus om Pascal zalig te verklaren?
„Ik vraag me af of Pascal wel aan de formele vereisten voldoet. Ik meen dat iemand een wonder op zijn naam moet hebben, wil hij zalig verklaard kunnen worden. Naar mijn idee is dit plan van de paus meer een spontane ingeving dan een weldoordacht voornemen. We zullen zien wat ervan komt. Aan de ene kant kan ik me wel voorstellen dat paus Franciscus waardering heeft voor Pascal. Net als de paus had Pascal een afkeer van luxe en van pracht en praal. Net als de paus zag Pascal het als een christenplicht om zich te ontfermen over armen en zieken. Aan de andere kant kan een zaligverklaring ook inkapselend werken, zoals je iemand kunt uitschakelen door hem een compliment te geven. Maar ik ben geen Vaticaanwatcher.”
Claimt het Vaticaan Pascal nu niet al te zeer?
„Pascal vertegenwoordigt de profetische, kritische kant van het christendom. Een calvinist zal bij hem weinig lezen waar hij moeite mee heeft. Aan de andere kant moeten we onze theologie natuurlijk niet versmallen tot Pascal. Hij was een polemist, met name in zijn conflict met de jezuïeten. Je zou de voorgenomen zaligverklaring kunnen zien als een stap in de herwaardering van de augustijnse theologie. Maar daarvoor moeten we meer weten van wat de paus beweegt.”
Lees ook in Digibron:
Pascals ”Gebed van een zieke” in het Nederlands vertaald (Reformatorisch Dagblad, 18-05-2016)
Blaise Pascal zag seculiere wereld aankomen (Reformatorisch Dagblad, 28-08-2012)
Blaise Pascal : Een denkend riet (Terdege, 18-09-1996)
Blaise Pascal : Verdediger van gewetensvrijheid (Reformatorisch Dagblad, 03-01-1975)
Blaise Pascal (De Saambinder, 26-06-1986)