Kerk & religie

Prof. De Muynck op COGG-conferentie: Catecheet kent wereldje van jongere onvoldoende

Waarom is catechiseren zo moeilijk? Omdat de catecheet die zo graag dicht bij de jongeren wil staan, beseft dat hij geen weet heeft wat er werkelijk in de jongere omgaat. Dat zei prof. dr. A. de Muynck vrijdag op een conferentie met het thema ”Onderwijs voor het leven”.

Van een medewerker
10 June 2017 08:04Gewijzigd op 17 November 2020 01:50

De conferentie was georganiseerd door het Contactorgaan Gereformeerde Gezindte (COGG) voor theologiestudenten. Bezinning op de catechese stond centraal.

De moeilijkheid van catechiseren ligt in de ondoordringbaarheid van de belevingswereld van de jongere, stelde prof. De Muynck, bijzonder hoogleraar christelijke pedagogiek aan de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) en docent aan Driestar hogeschool in Gouda. Jongeren zitten vaak in een eigen wereldje verwikkeld waar de catecheet niet in kan komen. Daar komt nog bij dat in deze tijd het leven van de jongere bijna geheel beheerst en ”geframed” wordt door instrumenten, in het bijzonder de smartphone.

Minstens de helft van de teenagers maakt schokkende dingen mee, zoals echtscheidingen, huiselijk geweld, ernstige sterfgevallen waaronder suïcide, zo citeerde de hoogleraar het onderzoeksrapport ”Ik heb veel meegemaakt in mijn leven”.

Zorgen

Het kan zijn dat jongeren nauwelijks geïnteresseerd zijn in de catechisatielessen, maar ingrijpende gebeurtenissen zorgen ervoor dat jongeren hun zorgen meebrengen naar de lessen, aldus de hoogleraar.

Iedere jongere is kwetsbaar, volgens prof. De Muynck. En iedere jongere heeft de menselijke eigenschap door iets aangeraakt of ontroerd te kunnen worden. Dat kan een ingang zijn voor een catechiseermeester. Daarom moet het catechisatielokaal ook een „heilige ruimte” zijn. „De catecheet moet niet met zwaarmoedigheid, maar met blijmoedigheid zijn taak blijven verrichten”, zo besloot prof. De Muynck zijn lezing.

Emeritus hoogleraar prof. dr. W. Verboom behandelde de catechese vanuit historisch perspectief. Prof. Verboom stelde tijdens de bijeenkomst in Gouda dat het genadeverbond het uitgangspunt en theologische concept vormt voor de catechese. Het catechisatieonderricht wordt dan gezien vanuit de orde: doop, leren van de catechismus met als gevolg belijdenis doen en deelname aan het heilig avondmaal. Dat is volgens de emeritus hoogleraar de lijn van de Vroege Kerk. Die werd in de tijd van de Reformatie weer opgepakt.

Het catechisatieonderricht wordt niet bepaald vanuit het gezichtspunten van de catechisant of de catecheet, maar vanuit het leerstuk van de rechtvaardiging door het geloof, aldus prof. Verboom. De catechisatieruimte is altijd een „werkplaats van de Heilige Geest” en daarom is catechese niet vrijblijvend, maar gericht op overbrengen van relationele kennis die zowel het hoofd als het hart raakt.

Verlichting

In zijn overzicht over het ontstaan en de ontwikkeling van het catechetisch onderwijs signaleerde de hoogleraar een overeenkomst tussen de Vroege Kerk en de kerk nu, omdat in de Vroege Kerk catechumenen van buiten kwamen en veelal sprake was van „missionaire catechese.”

Onder invloed van het verlichtingsdenken en het modernisme van de negentiende eeuw kwam volgens dr. Verboom het catechismusonderwijs vanuit de visie van de Reformatie in het gedrang. De „beproefde route” –het bijeenhouden van doop, catechetisch onderwijs gevolgd door belijdenis doen en avondmaalsgang– werd losgelaten.

De hoogleraar pleitte ervoor de twee-eenheid tussen uitwendige en inwendige kennis op de juiste wijze bij elkaar te houden, zoals bijvoorbeeld een theoloog als dr. H. F. Kohlbrugge dat op voorbeeldige wijze wist te doen.

Catechiseren is geven, zo besloot dr. W. Verboom zijn lezing, „en dat geven moet op vreugdevolle wijze omdat God de blijmoedige gever van catechisatieonderwijs liefheeft.”

Op de COGG-conferentie spraken ook drs. L. Snoek, pedagoog en didacticus bij de academie voor Theologie van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) en ds. S. T. Lagendijk, predikant van de hersteld hervormde gemeente Zwartebroek/Terschuur en lid van de werkgroep catechese van de Hersteld Hervormde Kerk.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer