De verhoudingen tussen de Joodse staat en Turkije waren net weer verbeterd nadat beide landen het conflict over de aanval van Israëlische soldaten op een Turks hulpkonvooi voor Gaza hadden bijgelegd. Bij die aanval in 2010 vielen negen doden. Israël en Turkije onderhielden tot die aanval warme betrekkingen. NAVO-lid Turkije werd gezien als een vriend van de Joodse staat.

De aanval op de Turkse hulpschepen door Israël maakte aan die goede verhoudingen een abrupt einde. Turkije eiste excuses en wilde een fikse vergoeding voor de nabestaanden. Israël weigerde in eerste instantie. Volgens de Israëlische regering, die de Gazastrook afgesloten houdt van de buitenwereld nadat terreurorganisatie Hamas daar aan de macht kwam, was de aanval op het zogenaamde hulpkonvooi gerechtvaardigd. Israël vertrouwde het konvooi niet en wilde de boten vreedzaam naar Haifa laten varen voor inspectie op onder andere wapens. Maar de aanval liep uit de hand en er vielen slachtoffers.

De relatie tussen beide landen werd ijzig en het zag er niet naar uit dat het ooit weer goed zou komen.

Maar na jaren onderhandelen, eerst in het geheim en later in het openbaar, werd verleden jaar de zaak geschikt. Israël bood verontschuldigingen aan en zegde smartengeld toe. Er werden weer ambassadeurs uitgewisseld tussen beide landen en de vrede leek getekend.

Tot Erdogan dinsdag weer een van z’n inmiddels beruchte redevoeringen hield waarin hij niet aarzelt om alles en iedereen te schofferen.

Was de blik eerst gericht op Europa, nu is zijn toorn weer gericht op Israël. Hij riep alle moslims op de al-Aqsamoskee op de Tempelberg in Jeruzalem te bezoeken en zo de islamitische heiligdommen daar te beschermen tegen Israël. Hij zei niet te zullen rusten voor er een Palestijnse staat is met Oost-Jeruzalem als hoofdstad en Israël stopt met wat hij noemde racistische maatregelen. Hij doelde daarbij onder andere op een wet die in Israël in de maak is en die de gebedsoproepen vanaf minaretten moet beperken. Daarnaast zei hij zijn steun toe aan de Palestijnse gevangenen die in Israëlische gevangenissen zitten en in hongerstaking zijn gegaan.

In Israël is boos gereageerd op de uitlatingen van Erdogan. Er werd op gewezen dat de Turkse president als het over vrijheid gaat vooral naar z’n eigen land moet kijken en moet stoppen anderen de les te lezen.

Het lijkt erop dat hoe meer macht president Erdogan krijgt in eigen land, hoe minder oog hij heeft voor internationale verhoudingen. De scheldpartijen in de richting van Nederland en Duitsland in maart maakten dat al duidelijk. Zijn uitlatingen over Israël zijn daarvan een onderstreping.

Als Erdogan consequenties aan zijn uitlatingen verbindt, kun je die niet negeren. Maar zolang het bij woorden blijft, is dat exact het beste wat Israël kan doen.