Oudere moet leren loslaten
Nederland telt ruim 3 miljoen 65-plussers. Zij ervaren vroeg of laat dat ouder worden loslaten betekent. Minder kunnen. Terugblikken en vooruitkijken. „Wie wandelt op de weg van het evangelie loopt niet de nacht in, maar gaat de morgen tegemoet”, zegt dr. André F. Troost.
Het leven verliest bij het klimmen van de jaren veel van de fleur die het vroeger had, erkent de dominee-dichter. Hij wil echter geen domper zetten op de vreugde die nog over is en schreef daarom ”Gericht op het licht”. Een boekje dat als ondertitel ”Geloven in de levensavond” kreeg.
Aan de hand van voorbeelden uit het dagelijks leven komt dr. Troost steeds weer uit bij het licht. Via eeuwenoude kathedralen die op het oosten zijn gericht, de plek waar de zon opkomt. En door Toon Hermans te citeren, de caberetier die wandelde met zijn gezicht naar de zon, desnoods achteruit lopend.
De auteur filosofeert in korte hoofdstukken over de jeugd van tegenwoordig, over liefde op leeftijd, over vrijwilligers en over de levenstrap, en beschrijft zijn geloof in toeval. De hoofdstukjes zijn niet meer en minder dan oogluikertjes. Verpakt in de directe taal die dr. Troost eigen is. Zo beveelt hij in het kader van het LeefdoorPlan van DELA een ander leefdoorplan aan. Aankloppen bij deze uitvaartverzekeraar is niet nodig: „Twee gevouwen handen – dat is genoeg.”
Als het gaat over gevoelens van onrechtvaardigheid vanwege de toegemeten levenstijd schrijft Troost: „God is geen kwajongen die ergens in een boom geklommen is en door de takken naar beneden kijkt.” De auteur gelooft dat tachtig dagen voor Hem net zo belangrijk zijn als tachtig jaren.
Afscheidsbrief
Waar Troost zicht op de hierboven geschetste breedte van het leven richt, bevat ”Verlaat mij niet” acht meditaties over Bijbelteksten van de hand van ds. F. Bakker. Daarnaast nam J. Kranendonk-Gijssen, die dit ”geschenkboekje” met gedachten bij de levensavond samenstelde, de afscheidsbrief op die de christelijke gereformeerde predikant in de jaren zestig aan zijn gemeente in Driebergen schreef.
In het gewone leven moeten ouderen leren loslaten. Dat is in het geestelijke leven niet anders, aldus ds. Bakker. Verlies van jezelf is pijnlijk en toch een zalig ouder worden. Daar krijgt Christus waarde en vindt het geloof steun in God. Ook in aardse smarten die te groot zijn om uit te spreken.
Wat houden we over als alle tijdelijke banden breken, vraagt de predikant zich af. Hij adviseert niet te rusten voordat er houvast is gevonden in God. De liefdeband met Christus duurt eeuwig.
Een pastorale toon kenmerkt de afscheidsbrief. Daarin schrijft ds. Bakker over de overvloedige zorg van de Heere. Hij noemt het zijn geluk dat daar niets van hemzelf bij zit. Ter bemoediging van hen die ook niets hebben.
Volgzaamheid
Ook in ”Rusten in Uw schaduw” van ds. E. F. Vergunst staat het leven met God centraal. De hervormde emeritus predikant plaatst in dit boek, dat eerder in 1999 verscheen, het leven van ouderen onder de glans van het Evangelie. In elk van de twintig hoofdstukken staat een Bijbelgedeelte centraal, maar ds. Vergunst citeert ook Augustinus en Calvijn.
De belangrijkste les die een mens moet leren, is zijn leven in Gods handen te leggen. Christus volgen is niet gemakkelijk, want altijd probeert de wereld beslag te leggen op deze pelgrims. De predikant waarschuwt dat de duivel geen pensioengerechtigde leeftijd kent. We vergissen ons dus als we bij verzoekingen met name aan jongeren denken.
Ds. Vergunst geeft veel aandacht aan de zorgen en vragen waar ouderen mee kunnen worstelen. Die hebben onder andere te maken met de afbraak van het lichaam, het wakker liggen over kinderen en kleinkinderen, eenzaamheid en het kromme in het levenslot. In Christus vinden we niet op al onze vragen een antwoord, maar wel rust en volgzaamheid. Dan kan een terneergeslagen mens als Paulus zeggen dat hij altijd goede moed heeft.
De hervormde predikant schrijft ook over het levenseinde, over de Geest Die troost en leidt en over de zekerheid van het geloof. Het is niet om het even hoe en uit welke bron een mens leeft, waarschuwt hij. Want zoals een mens leeft, zo sterft hij. Een christen volgt zijn Meester. ”Volg Mij” is een gebod voor het aardse leven totdat de eindstreep is bereikt. Tegelijkertijd is het de belofte voor de eeuwigheid.
Boekgegevens
Gericht op het licht, André F. Troost; uitg. Ark Media, Amsterdam, 2016; ISBN 978 90 338 1988 9; 96 blz.; € 9,95; Verlaat mij niet, ds. F. Bakker; uitg. De Banier, Apeldoorn, 2016; ISBN 978 94 029 0101 6; 62 blz.; € 10,95; Rusten in Uw schaduw, ds. E. F. Vergunst; uitg. Groen, Heerenveen, 2016; ISBN 978 90 889 7153 2; 187 blz.; € 12,50.