Ten minste zestig stemmen heeft Gorsuch in de Senaat nodig om opperrechter te worden. Die haalt hij zeker niet. Maandag deelde de Democratische senator Chris Coons mee dat hij de benoeming niet steunt. Daarmee waren er 41 senatoren die deze week tegen zullen stemmen.

Lees ook

Democraten tegen benoeming Gorsuch

Voor de Republikeinen is dat een tegenvaller. In de Senaat bezet de partij van Trump 52 van de 100 zetels. Maar die meerderheid is niet voldoende voor de benoeming van een lid van het hooggerechtshof. Daarvoor zouden ten minste acht Democraten ook hun goedkeuring moeten geven. Maandagmiddag bleek dat dit niet gaat lukken.

”Nucleaire optie”

Toch laten de Republikeinen zich niet uit het veld slaan. Zij hebben nog altijd de zogenoemde ”nucleaire optie”, een vluchtroute die vooral president Trump wel aanspreekt. Dat betekent dat de spelregels worden veranderd, zodat de benoeming kan worden goedgekeurd door een gewone meerderheid van de helft plus één. En dan zit Gorsuch snel in het zadel. De Republikeinse voorzitter van de Senaat, Mitch McConnell, liet zondag al weten voor deze route te kiezen als de Democraten dwars blijven liggen.

De Republikeinen hebben verschillende redenen om voor dit paardenmiddel te kiezen. Allereerst is er hun veel aan gelegen om de benoeming van Gorsuch erdoor te krijgen. Daarmee is, menselijk gesproken, de conservatieve inbreng in het hooggerechtshof op langere termijn gegarandeerd. Leden van het hoogste rechtscollege in de VS worden voor het leven benoemd. Gorsuch is nog maar 49, dus mag worden verwacht dat hij langer zit dan Trump regeert. Daarnaast heeft de regering-Trump dringend behoefte aan een succesje. Het zou een enorme blamage zijn als, na het debacle rond de immigratiestop en rond de afschaffing van Obamacare, ook de verkiezingsbelofte dat er een conservatieve rechter komt niet wordt ingelost. Derde reden is dat de Republikeinen min of meer wraak nemen op de Democraten, die in 2013 de spelregels voor alle benoemingen –uitgezonderd die voor het hooggerechtshof – aanpasten om de blokkade van de Republikeinen te breken.

Polarisatie

De Republikeinen zijn dus zeker van hun overwinning. Toch is het geen succes zonder schade. Aanpassing van de spelregels is nu in hun voordeel, maar kan zich in de toekomst ook tegen hen keren. Bovendien wordt met deze wijziging een belangrijk instrument onbruikbaar waardoor tot nu toe benoemingen voor het hooggerechtshof breder draagvlak hadden dan die van één partij. „Polarisatie en partijbelang dringen nu ook door in het hooggerechtshof”, was het commentaar van The Boston Globe.

Het verloop van het benoemingstraject van Gorsuch is een illustratie van de enorme polarisatie. Toen Trump enkele weken geleden zijn kandidaat voor het hooggerechtshof bekendmaakte, toonden ook gematigde Democraten zich positief. De algemene verwachting was dat deze „kundige jurist” zich niet zal laten meevoeren door de waan van de dag of door partijbelang.”

Anti-Trump

Tot opluchting van sommige Democraten toonde Gorsuch zich ook kritisch over de anti-immigratieregels van Trump. Echter, in de laatste weken is de anti-Trumpstemming bij Democraten versterkt. De belangrijkste reden dat zij nu tegen de benoeming zijn, is niet te vinden bij Gorsuch, maar bij Trump. Wat hij wil, verwerpen Democraten per definitie.