Onderhandelaars formatie zwijgen in alle talen
De onderhandelaars van VVD, CDA, D66 en GroenLinks kregen vrijdag bijna een privécollege. Directeur Knot van De Nederlandsche Bank, Van Geest van het Centraal Planbureau en Leijten, de hoogste ambtenaar van het ministerie van Financiën, deden aan de tafel van informateur Schippers voor de dames en heren politici uit de doeken hoe het staat met de overheidsfinanciën. Wel praktisch, zo aan het begin van de onderhandelingen, om te weten wat de coalitie de komende jaren uit kan geven.
Knot herhaalde na afloop wat hij al eerder zei en hij zei wat hij al eerder herhaalde, namelijk dat het extra geld dat momenteel binnenstroomt, niet meteen uitgegeven moet worden.
De onderhandelaars waren na het gesprek met de drie zwaargewichten redelijk zwijgzaam over hetgeen besproken was. Pechtold (D66) vond het een nuttige bijeenkomst en noemde het advies van Knot „verstandig”: „Het is heel belangrijk om je te laten bijpraten door mensen die goed zicht hebben op de overheidsfinanciën.” Buma (CDA) stelde: „Goede gesprekken, hier gaan we ons voordeel mee doen.”
VVD-leider Rutte was het meest zwijgzaam en wilde eigenlijk helemaal geen commentaar leveren: „Een kabinetsformatie is ingewikkeld genoeg. En alles wat ik zeg is in de context van de formatie.”
Daar valt al met al geen chocola van te maken.
Dergelijke taferelen zullen zich de komende weken nog vaak gaan voordoen. Het grote zwijgen is begonnen. De onderhandelaars laten aan de tafel voorlopig het achterste van hun tong niet zien. En dat doen ze zeker niet als ze in het openbaar worden bevraagd. Politiek is niet alles, maar alles is hier wel politiek. Iedereen wil zo veel mogelijk uit de onderhandelingen slepen, dat betekent dus naar buiten toe voorzichtig zijn.
Ongetwijfeld zullen politici of hun medewerkers weleens lekken naar de media. Als ze zelf een leuk proefballonnetje hebben of als ze een andere partij onder druk willen zetten. Doorgaans weten politici goed hoe ze de journalisten moeten bereiken. Het gaat de komende tijd ongetwijfeld gonzen in de wandelgangen.