De Amerikaanse minister Rex Tillerson wil dat op de NAVO-top van eind mei wordt besloten dat lidstaten die minder dan 2 procent van hun nationaal inkomen uitgeven aan defensie zo’n plan moeten opstellen. De Duitse minister Sigmar Gabriel noemde het alvast „volstrekt onrealistisch” en bovendien onwenselijk dat Duitsland die norm in 2024 gaat halen. Frankrijk zegt dat wel te gaan doen.

Het gaat niet alleen om geld, maar ook om internationale samenwerking, humanitaire hulpverlening en militaire missies, zei Koenders. Hij wees erop dat Nederland meedoet aan vijf missies van de NAVO, VN of EU. „Dus het is breder dan de NAVO.”

Maar iedereen vindt dat de lasten eerlijker moeten worden verdeeld, vervolgde Koenders. Dat het budget ook in Nederland - nu 1,2 procent van het bbp - omhooggaat is duidelijk. „Dat is een taak voor de nieuwe regering.”

NAVO-chef Jens Stoltenberg bevestigde dat nationale actieplannen „een van de opties” is die op tafel liggen. Hij hoopt dat er op de top in mei, waar ook president Donald Trump aanwezig is, een besluit kan worden genomen. Ook hij zei dat het niet alleen om geld gaat.

Koenders wees erop dat de regering-Trump tot voor kort nog zei dat de NAVO „overtollig” was, maar dat Tillerson vrijdag in Brussel nu heel duidelijk maakte dat het bondgenootschap de hoeksteen is van het Amerikaanse veiligheidsbeleid . „Dat was krachtige taal.”

Over de Amerikaanse oproep om de NAVO actiever te laten optreden tegen terrorisme gaf Tillerson geen concrete details, aldus Koenders. Nederland vindt dat de NAVO op dit vlak niet zozeer een „vechtrol” op zich moet nemen, maar vooral ondersteuning en training moet bieden, zei hij.

Stoltenberg leek die visie te steunen. Hij gaf als voorbeeld Irak, waar de NAVO meer gaat doen op het gebied van militaire medische trainingen en onderhoud van tanks. „We kunnen expertise leveren die werkelijk een verschil maakt.”