Het bod van de Amerikaanse branchegenoot –met omgerekend 134 miljard euro het hoogste in de Nederlandse geschiedenis– verdween binnen enkele dagen weer van tafel. De bestuurders van Unilever, onder voorzitterschap van Paul Polman, waren er niet van gediend, zij wezen het resoluut van de hand. Uiteindelijk ligt de zeggenschap niet in handen van het management, maar bij de aandeelhouders. De ‘overvaller’ had blijkbaar echter geen zin in een lang gevecht om de beoogde prooi alsnog in handen te krijgen.

Toch is de kous met die korte actie niet af. Zo’n vijandige toenadering fungeert als waarschuwingssignaal en zet daardoor wel iets in beweging. Het duidt erop dat er partijen op de loer liggen die menen dat er voor de verschaffers van het risicodragend vermogen meer in het vat zit dan dat zij tot dusver aan rendement op hun inleg ontvangen, dat er mogelijkheden zijn om de winst (vorig jaar 5,5 miljard euro op een omzet van 52,7 miljard) te vergroten. Zij willen meer aandeelhouderswaarde creëren, zoals het heet, via koersstijgingen en extra dividend.

We mogen ervan uitgaan dat Kraft Heinz aanstuurde op drastisch snijden in de kosten. Dat had voor de werkgelegenheid bij Unilever weinig goeds betekend. Wereldwijd telt de producent van een breed assortiment aan consumentenartikelen in de sfeer van voeding, verzorging en schoonmaak, een kleine 170.000 personeelsleden.

Unilever staat dus aan het internationale overnamefront in de schijnwerpers. De kans is reëel dat in de toekomst vanuit dezelfde of een andere hoek een nieuw bod wordt gedaan. Om die dreiging af te wenden, probeert het concern zichzelf tegenover beleggers aantrekkelijker te maken. Het onderwerpt zijn activiteiten aan een strategisch onderzoek. De resultaten van die heroriëntatie worden volgende maand gepresenteerd.

In de aanloop daarnaartoe doen berichten de ronde over mogelijke ingrepen. Zo meldden diverse Britse kranten het voorbije weekend dat de maker van rookworst en pindakaas, van waspoeder en tandpasta, overweegt voor bijna 7 miljard euro aan merken in de etalage te zetten. Onder andere de margarine (Becel, Flora, Blue Band) zou op het lijstje staan om af te stoten. Gebeurt dit laatste, dan treft de herschikking een onderdeel dat direct verbonden is met het ontstaan van Unilever. De onderneming kwam immers voort uit, in 1930, een fusie van het Nederlandse Margarine Unie en de Britse zeepfabrikant Lever Brothers.

Dat Unilever in meer of mindere mate gaat veranderen, lijkt wel zeker. De multinational heeft zich altijd laten leiden door langetermijnperspectieven. Het is niet een beursfonds voor beleggers die uit zijn op kortetermijngewin. Verder schrijft Polman duurzaamheid hoog in het vaandel. Hij en zijn medebestuurders zullen die kernelementen van hun strategie niet zomaar overboord willen gooien. Het is afwachten in hoeverre zij onder druk van de aandeelhouders zich gedwongen zien toch concessies te doen.